Przedsiębiorcy w celu dokonania określonego przedsięwzięcia zakładają konsorcja. Czym jest konsorcjum? Kto może je założyć? Jakie zadania i cele stoją przed konsorcjum?
W przepisach prawa brak jest definicji konsorcjum. Aby dowiedzieć się co oznacza to pojęcie należy odnieść się do definicji zawartej w słowniku języka polskiego. Według niej konsorcjum jest związkiem kilku przedsiębiorstw, który został zawarty w celu realizacji wspólnego zamysłu. Inaczej można powiedzieć, że jest to umowne porozumienie zawarte pomiędzy podmiotami gospodarczymi, które połączyły się, aby zrealizować określony, wspólny cel. Konsorcjum mogą zawiązać co najmniej dwa podmioty. Mogą nimi być osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, spółki cywilne, spółki partnerskie, spółki jawne, spółki komandytowe, spółki komandytowo-akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne, proste spółki akcyjne. Definicja wskazuje, że konsorcjum zawiązują podmioty już istniejące. Nie tworzą one nowej jednostki prawnej ani nowej osoby prawnej w formie spółki, tylko wiążą się na podstawie umowy konsorcjum w celu realizacji określonej inwestycji. Każdy z uczestników konsorcjum oprócz wspólnego projektu cały czas może prowadzić swoją dotychczasową działalność zgodnie z zasadami współpracy określonej w umowie konsorcjum. Konsorcjum z uwagi na to, że nie jest odrębnym podmiotem gospodarczym, który prowadzi samodzielną działalność oraz nie jest podmiotem praw i obowiązków, to nie może brać udziału w postępowaniach administracyjnych jako strona.
Konsorcjum – cele, dla których jest zakładane
Firmy zakładając konsorcjum łączą swoje siły po to, żeby móc zrealizować wspólny i duży cel, który w pojedynkę dużo trudniej byłoby im osiągnąć. Takim celem może być np. duży projekt inwestycyjny. Aby go zrealizować przedsiębiorstwa w ramach zawiązanego konsorcjum łączą własne kapitały, technologie, a nawet wiedzę i inne zasoby specjalistyczne.
Wspólnym przedsięwzięciem, dla którego przedsiębiorstwa łączą się w konsorcjum może być:
Zawiązanie konsorcjum wymaga podpisania umowy. Umowa konsorcjum jest umową nienazwaną, co oznacza, że nie regulują jej przepisy Kodeksu cywilnego ani inne akty prawne. Jest to zwykła umowa cywilnoprawna podpisana pomiędzy dwoma lub większą liczbą przedsiębiorstw, która powinna być zawarta: • zgodnie z ustawą • zgodnie z zasadami współżycia społecznego oraz nie może być przeciwna naturze (stosunkowi) stosunku prawnego.
Zgodnie z powyższym zarówno treść umowy, jak i zasady działania ustalane są zgodnie z zasadą swobody umów. Natomiast zakres współpracy strony określają indywidualnie między sobą zgodnie z wynikającymi potrzebami. Art. 353(1) Kodeksu cywilnego mówi, że:
Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
Umowa nie może przeciwstawiać się stosunkowi prawnemu. Przed jej podpisaniem wszystkie podmioty zawiązujące konsorcjum muszą podjąć decyzję jaki charakter ma mieć umowa. Czy ma to być:
umowa regulująca wszystkie punkty związane z przyszłą działalnością członków konsorcjum
bardziej umowa ramowa zawierająca ogólne ustalenia, które będą na bieżąco dostosowywane do pojawiających się potrzeb.
Umowa o charakterze ramowym wymaga posiadania wzajemnego zaufania do wszystkich członków konsorcjum. Zaleca się, aby została sporządzona na piśmie. Obowiązkowo powinna zawierać następujące elementy:
określenie stron umowy – należy podać dane dotyczące firm przedsiębiorców takie jak:
numery NIP
KRS
adresy siedzib firm
oznaczenie osób reprezentujących podmioty zgodnie z zasadami reprezentacji jakie zostały określone w ich umowach
określenie przedmiotu działania – należy podać czynności i działania, które będą podejmowane przez podmioty będące uczestnikami konsorcjum
określenie celu gospodarczego, czyli celu zawarcia konsorcjum – należy określić jakie to ma być zadanie oraz cel, które zostały wybrane do wykonania przez konsorcjum. Takim celem może być np.: realizacja inwestycji, uzyskanie zamówienia publicznego czy realizacja konkretnego zlecenia lub dzieła
wskazanie zakresu obowiązków uczestników konsorcjum w podjętym przedsięwzięciu oraz wskazanie jak przedstawiają się zasady ich udziału w zysku i ponoszonych stratach
wskazanie sposobu postępowania - w sytuacji, kiedy konieczne będzie dofinansowanie do przedsięwzięcia lub trzeba będzie zatrudnić nowych pracowników należy podać kto będzie ich pracodawcą, ustalić zasady wypłaty wynagrodzenia bądź wskazać inne przypadki dotyczące uczestnictwa każdego z podmiotów konsorcjum
czas trwania konsorcjum – należy wskazać jak długo będzie trwało dane przedsięwzięcie. Można to zrobić na dwa sposoby: przez wpisanie dziennej daty lub określając zakończenie wykonania zadania
zakres odpowiedzialności uczestników konsorcjum – uczestnicy mogą odpowiadać za realizację przedsięwzięcia w różnym zakresie. W tym celu należy wskazać, czy jedni członkowie konsorcjum odpowiadają za zobowiązania innych, wskazać relację pomiędzy poszczególnymi uczestnikami i ponoszoną przez nich odpowiedzialność
określenie zasad reprezentacji
wskazanie sposobu postępowania przy rozwiązaniu umowy
wadium
postanowienia końcowe.
Wszystkie wymienione elementy umowy są ważne i koniecznie powinny być w niej zawarte. Istotnym wymogiem jest, aby na umowie pod jej treścią znalazły się podpisy właściwych osób zgodnie z zasadami reprezentacji. Wykonawcy mają prawo wspólnie ubiegać się o udzielenie im zamówienia oraz ustanowić pełnomocnika, który będzie reprezentował ich w sprawach związanych z zamówieniem, jak:
postępowanie o udzielenie zamówienia
reprezentowanie przy zawieraniu umowy w sprawie zamówienia publicznego.
Podsumowanie
Umowa konsorcjum jest kontraktem zawieranym przez strony umowy będące uczestnikami konsorcjum. Jest to umowa nienazwana nieposiadająca wzoru określonego w przepisach prawa. Do zawiązania konsorcjum potrzeba przynajmniej dwóch przedsiębiorców, którzy zawierają je po to, aby wspólnie zrealizować jakiś konkretny cel. Umowa powinna zawierać określone elementy, jak np.: czas trwania konsorcjum. Umowa musi zostać podpisana przez wszystkie uprawnione osoby.
