Czy można zwolnić pracownika za nieobecność bez usprawiedliwienia?

Zgodnie z Kodeksem pracy, każdy pracownik, który nie stawił się w miejscu pracy zgodnie z wyznaczonym harmonogramem musi wyjaśnić przyczynę swojej absencji. W niniejszej publikacji znajdują się szczegółowe informacje dotyczące konsekwencji, jakie mogą spotkać pracownika, jeżeli nie przyjdzie do pracy bez podania powodu.

Nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy — kiedy występuje?

Kodeks pracy został przygotowany w taki sposób, aby zabezpieczać zarówno prawa pracowników, jak i interesy pracodawców. Osoba, która zawarła umowę o pracę, jest zobowiązana do wykonywania powierzonych obowiązków w miejscu wskazanym przez pracodawcę i w godzinach, które zostały przez niego wyznaczone.

Każda absencja zatrudnionej osoby wpływa na funkcjonowanie przedsiębiorstwa, generuje straty finansowe, stracić może na tym również wizerunek firmy, który wypracowano na przestrzeni lat. Takie sytuacje mają miejsce, chociażby, gdy zatrudniona osoba nie przyjedzie na spotkanie zaplanowane z kontrahentem albo nie weźmie udziału w kursie umożliwiającym podniesienie kwalifikacji zawodowych.

Konsekwencje nieobecności pracownika są uwarunkowane przede wszystkim charakterem prowadzonej firmy, stanowiskiem zajmowanym przez pracownika i rolą w strukturze firmy.

Dla porównania nieobecność usprawiedliwiona ma miejsce, jeżeli zatrudniona osoba nie przybyła do miejsca pracy w wyznaczonym czasie i godzinie, jednak jest w stanie udowodnić przyczynę absencji i dokona tego w odgórnie wyznaczonym terminie.

Przy obecności nieusprawiedliwionej pracownik nie przybył do pracy i nie dostarczył żadnego usprawiedliwienia.

Jakie są konsekwencje nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy?

Najmniej dotkliwą konsekwencją nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy jest nagana, która nie jest umieszczana w świadectwie pracy, ale stanowi przeszkodę do otrzymania wyższego wynagrodzenia czy możliwości awansu. Niewypełnienie obowiązków przez pracownika może przyczynić się także do utraty premii, czy innych benefitów zapewnianych przez pracodawcę.

Zwolnienie dyscyplinarne to najbardziej dotkliwy krok stosowany przez przedsiębiorców w celu ukarania pracownika za jego nieusprawiedliwioną nieobecność. Przy zwolnieniu dyscyplinarnym pracownik nie tylko traci stałe źródło dochodu, ale nie ma możliwości uzyskania zasiłku dla bezrobotnych. Adnotacja o zwolnieniu dyscyplinarnym zostaje umieszczona w świadectwie pracy. Taka forma zakończenia współpracy z pracodawcą ma niekorzystny wpływ na dalszą karierę pracownika.

Jeżeli pracownik nie stawi się w pracy, nie przysługuje mu prawo do wynagrodzenia. Pracodawca dysponuje również prawem do nałożenia kary pieniężnej o wartości jednodniowego wynagrodzenia pracownika. Kwota zostaje odjęta od wynagrodzenia zatrudnionej osoby.

W jakich sytuacjach nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy zostaje zakwalifikowana jako nieobecność usprawiedliwiona?

Jeżeli pracownik nie stawi się w miejscu pracy, nie zostaje od razu zwolniony dyscyplinarnie. Jednak musi mieć świadomość, że nie wywiązał się z podstawowego obowiązku pracowniczego.

Każda absencja musi zostać jak najszybciej zgłoszona do pracodawcy. W trakcie rozmowy przekazywane są dwie ważne informacje — przyczyna absencji oraz planowany okres nieobecności.

Sposób informowania pracodawcy o nieplanowanej absencji w pracy jest wyznaczony w regulaminie pracy albo zawartej umowie o pracę.

Przepisy prawa pracy podają przyczyny umożliwiające usprawiedliwienie nieobecności zatrudnionej osoby w miejscu pracy:

• wypadek, który miał miejsce w drodze do pracy,
• choroba,
• choroba dziecka bądź innego członka rodziny,
• śmierć członka rodziny,
• obowiązek wystąpienia w sądzie w charakterze świadka.

Powodów usprawiedliwionej nieobecności może być więcej, nawet jeżeli nie zostały wyznaczone przepisami prawa pracy. W praktyce oznacza to niecierpiące zwłoki sprawy rodzinne, konieczność sprawowania opieki nad chorym zwierzęciem domowym, problemy z dotarciem do miejsca pracy uwarunkowane awarią komunikacji miejskiej albo używanego samochodu bądź niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi. Jednak pracodawca nie ma obowiązku zaakceptować wymienionych powyżej przyczyn nieobecności, decyzję podejmuje samodzielnie.

Kilka słów podsumowania

Nieobecność pracownika w miejscu pracy może przyczynić się do szeregu niekorzystnych konsekwencji, w tym strat finansowych i wizerunkowych. Dlatego pracodawca ma prawo zastosować jedną z dostępnych form kary – nagana, kara pieniężna albo zwolnienie dyscyplinarne.

Data publikacji: 2023-12-04, autor: FakturaXL