Niektórzy przedsiębiorcy po spełnieniu określonych warunków mają prawo przez okres 2 lat płacić obniżone składki na ZUS. Możliwość ta ma pomóc im w prowadzeniu firmy w początkowym okresie działalności. Jaka jest wysokość preferencyjnych składek ZUS w 2024 roku?
Przedsiębiorca może płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne po spełnieniu łącznie dwóch warunków:
przed dniem rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej nie prowadzi oraz nie prowadził działalności gospodarczej ani żadnej innej działalności pozarolniczej przez okres ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych
nie wykonuje działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, u którego w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym pracował na etacie i wykonywał czynności będące w zakresie obecnie wykonywanej działalności.
Powyższym warunkiem objęty jest cały dwuletni okres korzystania z obniżonych składek na ZUS począwszy od pierwszego dnia wykonywania działalności. Podjęcie zatrudnienia na rzecz byłego pracodawcy pozbawia przedsiębiorcę prawa do ustalania preferencyjnej podstawy składek oraz opłacania ich w niższej wysokości.
Obniżonych składek na ZUS nie zapłaci przedsiębiorca, który obecnie lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych:
prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych
wykonywał działalność twórczą lub artystyczną
prowadził działalność gospodarczą w zakresie wolnego zawodu zgodnie z przepisami o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne lub takiej, z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych
był wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej
prowadził publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół zgodnie z Prawem oświatowym.
Z obniżonych składek na ZUS nie skorzysta również osoba współpracująca z przedsiębiorcą, jak np. inny członek rodziny lub osoba współpracująca na podstawie umowy. Składki za taką osobę zawsze opłaca się w wysokości 60% prognozowanego miesięcznego, przeciętnego wynagrodzenia za pracę.
Obniżona składka na ZUS
Z zasady przedsiębiorca płaci składki na ubezpieczenia społeczne ZUS od zadeklarowanej przez siebie podstawy. Minimalna podstawa jaka może być zadeklarowana wynosi 60% od prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego brutto. Wysokość składek określa się w postaci właściwego procentu od tej podstawy. Przykładowo składka emerytalna stanowi 19,52% od tej podstawy.
Nowe firmy jednoosobowe lub wspólnicy spółki cywilnej posiadają możliwość płacenia niższych składek na ubezpieczenia społeczne przez okres pełnych 24 miesięcy kalendarzowych. Niższe składki liczone są od obniżonej podstawy, która nie może być niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia.
W 2024 roku obniżona podstawa wynosi:
od stycznia do czerwca 2024 roku - 30% z 4 242 zł, czyli 1 272,60 zł
od lipca do grudnia 2024 roku - 30% z 4 300 zł, czyli 1 290 zł.
W przypadku kiedy przedsiębiorca korzysta ze składek preferencyjnych i prowadzona przez niego działalność jest jedynym tytułem na podstawie, którego opłaca obowiązkowe składki ubezpieczeniowe ZUS, to nie musi opłacać za siebie składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy.
Jeżeli przedsiębiorca zatrudnia pracowników i zleceniobiorców, to zobowiązany jest płacić za nich składki ZUS w pełnej wysokości.
Składki preferencyjne i pełne w 2024 roku - różnice
Podstawa wymiaru składki
30% minimalnego wynagrodzenia brutto do 30.06.2024 roku 1272,60 zł
30% minimalnego wynagrodzenia brutto od 01.07.2024 roku 1290 zł
Wysokość składki na ubezpieczenie wypadkowe jest wartością zmienną i zależy od wielkości firmy oraz branży. Podana tabela zawiera wartość składki przy założeniu, że przedsiębiorca zatrudnia maksymalnie 9 osób.
Obniżone składki na ubezpieczenia społeczne, a składka zdrowotna
Przedsiębiorca oprócz składek na ubezpieczenia społeczne zobowiązany jest do zapłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Wysokość składki zdrowotnej zależy od wybranej formy opodatkowania oraz wysokości osiągniętego przychodu/dochodu i kształtuje się następująco:
zasady ogólne (skala podatkowa) – 9% podstawy wymiaru składki (dochód z działalności gospodarczej)
podatek liniowy (19%) – 4,9% podstawy wymiaru składki (dochód z działalności gospodarczej)
Jeżeli przedsiębiorca rozlicza się na podstawie podatku liniowego lub na zasadach ogólnych i w danym miesiącu osiągnął dochód niższy od wynagrodzenia minimalnego obowiązującego w danym roku, to wysokość składki zdrowotnej wynosi 9% minimalnego wynagrodzenia.
W 2024 roku wynagrodzenie minimalne wynosi odpowiednio:
od stycznia do czerwca 2024 roku – 4 242 zł brutto
od lipca do grudnia 2024 roku – 4 300 zł brutto.
W tej sytuacji minimalna składka zdrowotna w 2024 roku będzie kształtowała się następująco:
od stycznia do grudnia – 381,78 zł
Dodatkowo przedsiębiorcy zostali zobligowani do rocznego rozliczania składki zdrowotnej. Roczną podstawę wymiaru składki zdrowotnej stanowi dochód z działalności gospodarczej za dany rok kalendarzowy, który należy rozumieć jako różnicę pomiędzy przychodami, a kosztami uzyskania przychodów, który należy pomniejszyć o składki na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) pod warunkiem, że nie zostały one wcześniej zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
W przypadku kiedy po rozliczeniu rocznym okaże się, że przedsiębiorca:
zapłacił wyższe składki zdrowotne niż wynosi roczna składka na ubezpieczenie zdrowotne ustalona od rocznej podstawy wymiaru składki zdrowotnej – przedsiębiorca może ubiegać się o zwrot nadpłaty
zapłacił składki zdrowotne w niższej wysokości niż wynosi roczna składka na ubezpieczenie zdrowotne – przedsiębiorca musi dopłacić różnicę.
Jeżeli u przedsiębiorcy rozliczającego się na podstawie zasad ogólnych lub podatkiem liniowym, roczna podstawa wymiaru składki będzie niższa niż iloczyn liczby miesięcy w roku, w którym przedsiębiorca podlegał pod ubezpieczenie zdrowotne oraz niższa niż minimalne wynagrodzenie, to przedsiębiorcę będzie obowiązywała minimalna roczna podstawa wymiaru składek, która w 2024 roku wynosi 50 904 zł (4 242 zł x 12 miesięcy).
Obniżone składki na ZUS – jak długo można je płacić?
Przedsiębiorca może skorzystać z preferencyjnych składek na ZUS przez okres pełnych 24 miesięcy. Jeżeli przykładowo firma zostanie założona w 4 dniu miesiąca, to okres korzystania z ulgi należy liczyć od następnego pełnego miesiąca. Zawieszenie działalności gospodarczej nie powoduje przerwy w możliwości korzystania ze składek preferencyjnych przez okres 24 miesięcy. Oznacza to, że okres zawieszenia działalności gospodarczej wlicza się do 24 miesięcy, które upoważniają do korzystania z obniżonych składek ZUS.
Obniżone składki i ulga na start
Osoba, która dopiero zaczyna prowadzić działalność gospodarczą zanim zacznie płacić składki preferencyjne może skorzystać z tzw. ulgi na start. Dzięki tej możliwości płaci przez 6 miesięcy jedynie składkę zdrowotną. Po upływie pół roku może skorzystać z możliwości płacenia obniżonych składek na ubezpieczenia społeczne przez okres 24 miesięcy.
Okres opłacania składek preferencyjnych liczy się:
od dnia wskazanego we wniosku o objęcie ubezpieczeniami społecznymi, ale nie może to być dzień wcześniejszy od dnia zgłoszenia wniosku o rezygnację z ulgi na start przed upływem pół roku
od dnia następnego po upływie 6 miesięcy korzystania z ulgi na start.
PRZYKŁAD 1 Przedsiębiorca rozpoczął działalność gospodarczą z dniem 1 czerwca 2021 roku. Postanowił, że z ulgi na start będzie korzystał tylko do 30 września 2021 roku. Do ubezpieczeń społecznych ma zamiar zgłosić firmę od dnia 20 października. W tej sytuacji zostanie objęty ubezpieczeniami społecznymi od dnia 20 października 2021 roku i będzie mógł korzystać z możliwości opłacania składek od podstawy preferencyjnej przez okres pełnych 2 lat (24 miesiące), a więc do 31 października 2023 roku.
PRZYKŁAD 2 Przedsiębiorca rozpoczął prowadzenie firmy 1 maja 2021 roku. Przez okres 6 miesięcy korzystał z ulgi na start. Po tym okresie chce skorzystać z możliwości opłacania obniżonych składek ubezpieczeniowych. Okres 24 miesięcy opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy preferencyjnej rozpocznie się 1 listopada 2021 roku i będzie trwał do 31 października 2023 roku.
Ostatnia aktualizacja: 2024-03-08 Data publikacji: 2023-01-20, autor: FakturaXL
