Przedsiębiorcy w celu zwiększenia zysków dokonują różnych inwestycji za firmowe środki pieniężne. Jedną z bezpieczniejszych lokat jest inwestowanie w grunty. Taka inwestycja musi być właściwie zaksięgowana. Natomiast użytkowanie wieczyste gruntu powinno zostać odpowiednio ujęte w bilansie.
Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych nieruchomości w tym również grunty wchodzą w skład majątku firmy. Ujmuje się je w ewidencji środków trwałych. Grunt koniecznie musi być wykorzystywany w działalności gospodarczej oraz nie może zostać sprzedany wcześniej niż po pół roku. Przedsiębiorca może go jedynie wydzierżawić. Wskazuje na to przepis art. 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednocześnie zakup gruntu i ujęcie go w środkach trwałych firmy nie daje prawa do jego amortyzacji. Art. 31 ust. 2 ustawy o rachunkowości mówi, że:
Wartość początkową środków trwałych – z wyjątkiem gruntów niesłużących wydobyciu kopalin metodą odkrywkową – zmniejszają odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe dokonywane w celu uwzględnienia utraty ich wartości, na skutek używania lub upływu czasu.
Zakup gruntu jako środka trwałego należy zaksięgować następująco: Wn konto 01 „Środki trwałe” Ma konto 30 „Rozliczenie zakupu”.
Zakup gruntu pod inwestycję - księgowanie
Przedsiębiorcy oraz osoby prywatne mogą inwestować w grunty budowlane oraz rolne z zastrzeżeniem, że grunty rolne oraz leśne przy sprzedaży zwolnione są z zapłaty podatku VAT. Mówi o tym art. 43 ust.1 pkt 9 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm.). Zgodnie z prawem wartość gruntu nie ulega zmniejszeniu, za to przedsiębiorca przez zabudowę może zwiększyć jego wartość, co pozwala mu zaksięgować grunt jako inwestycję. Zgodnie z definicją inwestycja oznacza nakłady finansowe poniesione na nowo tworzone, odtwarzane lub modernizowane obiekty inżynierskie. Celem inwestycji jest zwiększenie majątku właściciela.
Zakup gruntu pod inwestycję księguje się następująco: Wn konto 04 „Inwestycje w nieruchomości” Ma konto 30 „Rozliczenie zakupu”.
Jeżeli przedsiębiorca kupi grunt i w związku z zakupem poniesie dodatkowe koszty, to powinien dokonać księgowania na następujące konta: Wn konto 76-1 „Pozostałe koszty operacyjne” Ma konto 30 „Rozliczenie zakupu”.
Sprzedaż gruntu po minimum 5 latach może przynieść przedsiębiorcy zysk nawet jeżeli nie zwiększył on jego wartości przez postawienie na nim budynku. Sprzedaż ziemi po 5 latach nie jest objęta zapłatą podatku dochodowego w wysokości 19%.
Prawo do wieczystego użytkowania gruntu – ujęcie w bilansie
Kwestie związane z prawem wieczystego użytkowania gruntu zostały uregulowane w Kodeksie cywilnym. Art. 232 par. 1 KC mówi, że:
Grunty stanowiące własność Skarbu Państwa a położone w granicach administracyjnych miast oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także grunty stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym, i osobom prawnym.
Użytkowanie wieczyste zgodnie z ustawą o rachunkowości księguje się jako aktywa trwałe. W ich przypadku należy dokonywać odpisów amortyzacyjnych. Jeżeli grunt wieczysty użytkuje osoba prawna, to nie wchodzi on w skład jej majątku, dlatego w sporządzanym bilansie prawa wieczystego użytkowania gruntu nie należy go ujmować. W tej sytuacji grunt zapisuje się w ewidencji pozabilansowej.
