Wypadek w miejscu pracy – czym jest?
Ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych zawiera definicję wypadku w miejscu pracy.
Przez określenie wypadek przy pracy rozumie się nagłe zdarzenie uwarunkowane przyczyną zewnętrzną, która przyczyniła się do urazu albo śmierci pracownika.
Z kolei przyczyna zewnętrzna to przyczyna poza organizmem człowieka. Jeżeli pracownik miał wylew albo zawał serca nie zostaje on zakwalifikowany jako wypadek przy pracy.
Wypadek przy pracy ma miejsce w przedstawionych poniżej okolicznościach:- wykonywanie przez zatrudnioną osobę zwykłych czynności albo poleceń przełożonych,
- świadczenie przez zatrudnioną osobę pracy na rzecz pracodawcy, bez uzyskanego wcześniej polecenia,
- w czasie, kiedy pracownik po dyspozycji pracodawcy jest w drodze do pracy oraz z pracy,
- podczas pobytu w trakcie odbywania podróży służbowej,
- w trakcie szkolenia związanego z powszechną samoobroną, za którego organizację odpowiada pracodawca,
- w czasie pełnienia zadań zleconych przez organizację związkową, która funkcjonuje w miejscu pracy.
Inne nagłe zdarzenia są traktowane w taki sam sposób jak wypadek przy pracy, pod warunkiem że pracownik jest objęty ubezpieczeniem wypadkowym.
Ma miejsce w następujących sytuacjach:- podczas brania udziału w zawodach i treningach — dotyczy osób pobierających stypendium sportowe,
- w trakcie świadczenia odpłatnie pracy na podstawie skierowania do pracy podczas odbywania kary pozbawienia wolności bądź tymczasowego aresztowania,
- przy pełnieniu funkcji posła albo senatora — jeżeli przekazywane jest mu uposażenie,
- w trakcie szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego dorosłych, przygotowania zawodowego na podstawie skierowania z powiatowego urzędu pracy bądź innego podmiotu, pobierania stypendium, zgodnie z przepisami o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w trakcie studiów podyplomowych,
- w trakcie pracy na rzecz rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych,
- przy pracy bądź współpracy na podstawie umowy cywilnoprawnej, w której obowiązują przepisy związane ze zleceniem,
- w czasie pracy na podstawie umowy uaktywniającej z ustawy o opiece nad dziećmi do lat 3,
- ze względu na działania odbywające się w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę i osobę współpracującą,
- ze względu na pełnienie funkcji duszpasterskich,
- z uwagi na wykonywanie służby zastępczej,
- w trakcie nauki w szkole doktorskiej przez doktorantów, którym przyznano stypendia,
- w trakcie nauki w Krajowej Szkole Administracji Publicznej przez studentów, którym przyznano stypendium.
Kategorie wypadków przy pracy
W ustawie można znaleźć też inne, przydatne definicje, a ich znajomość odgrywa istotną rolę dla przedsiębiorcy, będącego pracodawcą. Na skutek wypadku pracownik może ponieść śmierć albo uraz przyczyniający się do uszkodzenia ciała. Jak to zdarzenie jest definiowane przez ustawodawcę?
Wypadek śmiertelny to wypadek, w wyniku którego miała miejsce śmierć w terminie krótszym niż 6 miesięcy, liczonych od dnia wypadku.
Ciężki wypadek przy pracy - wypadek, w wyniku którego miało miejsce:- ciężkie uszkodzenie ciała, czyli: utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczej bądź inne uszkodzenia ciała,
- rozstrój zdrowia, który narusza podstawowe funkcje organizmu,
- nieuleczalna lub zagrażająca życiu choroba,
- trwała choroba psychiczna,
- całkowita albo częściowa niezdolność do pracy w zawodzie,
- trwała deformacja bądź zniekształcenie ciała.
Zbiorowy wypadek przy pracy - ma miejsce w przypadku, gdy na skutek jednego zdarzenia w wypadku ucierpiały minimum 2 osoby.
Inny wypadek przy pracy - po wypadku pracownik jest czasowo niezdolny do pracy.
Pracodawca ma obowiązek bez żadnej zwłoki przekazać informację o wypadku śmiertelnym, ciężkim oraz zbiorowym do właściwego Okręgowego Inspektora Pracy i prokuratora. Jeżeli ten obowiązek nie będzie wykonany, nałożona zostaje na niego kara grzywny od 1 000 zł do 30 000 zł.Obowiązki pracodawcy w związku z wypadkiem przy pracy
Jeżeli w zakładzie pracy ma miejsce wypadek, obowiązkiem właściciela firmie jest postępowanie zgodne z zasadami wyznaczonymi przez ustawodawcę. Gdy stan zdrowia pozwala, poszkodowana osoba ma obowiązek zgłoszenia wypadku przy pracy.
| Udzielenie poszkodowanemu pierwszej pomocy | Gdy wypadek miał miejsce w zakładzie pracy, pierwszym krokiem jest wyłączenie maszyny, urządzenia, a także odcięcie dopływu prądu do nich. Wymagane jest udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanemu pracownikowi i nie ma znaczenia, czy jest pracownikiem zakładu, czy też nie. |
| Zabezpieczyć miejsce wypadku | Szczególnie istotne jest zachowanie miejsca zdarzenia w takim stanie jak w momencie wypadku. Zabrania się zmiany miejsca ułożenia maszyn, urządzeń, a także sprzętu, które miały wpływ na wypadek. Do miejsca wypadku nie mogą dotrzeć osoby nieuprawnione. Wymaga się, aby zdarzenie zostało odpowiednio udokumentowane — przygotowuje się szkice i zdjęcia. Gdy w zakładzie pracy wyznaczono Społecznego Inspektora Pracy (SIP), musi jak najszybciej uzyskać informację o wypadku. Gdy w zakładzie wystąpiło śmiertelne, ciężkie albo zbiorowe zdarzenie, stosowna informacja trafia do Okręgowego Inspektora Pracy i prokuratora. |
| Powołać zespół powypadkowy | Gdy pracodawca ma obowiązek stworzenia Służby Bezpieczeństwa i Higieny Pracy (SBHP) i SIP. Nie ma przeciwwskazań ab skorzystać z pomocy osoby, która odpowiada za wykonanie zadań służby BHP, pracodawcy czy wybranego pracownika. W niektórych wypadkach powoływany jest zespół składający się z dwóch osób, czyli pracodawcy oraz specjalisty spoza zakładu pracy. |
| Ustalić okoliczności i przyczyny wypadku | Zespół powypadkowy zajmuje się określeniem przyczyn wypadku, którego głównym celem jest zgromadzenie wszystkich koniecznych informacji, wliczając do tego z wykonanych oględzin miejsca zdarzenia, a także przesłuchania świadków. Gdy jest to niezbędne, wymagana jest opinia lekarzy oraz specjalistów. Podejmowane działania mają na celu zgromadzenie wszystkich wymaganych oraz obiektywnych informacji związanych z wypadkiem. Pracodawca odpowiada za uregulowanie kosztów związanych z wyznaczeniem okoliczności oraz przyczyn wypadków przy pracy. |
| Sporządzić protokół powypadkowy | Zadaniem zespołu powypadkowego jest przygotowanie protokołu stanowiącego podstawę do uregulowania świadczeń dla poszkodowanych osób. Wymagany jest, aby protokół trafił najpierw do poszkodowanego, który może wnieść swoje uwagi. |
| Przekazać protokół powypadkowy | W przepisach nie występują szczegółowe informacje dotyczące ilości egzemplarzy protokołu, które trzeba przygotować. Musi zostać przekazany do poszkodowanego i pracodawcy, a gdy jest to konieczne, jeden egzemplarz trafia do inspektora Państwowej Inspekcji Pracy (PIP). |
| Zarejestrować wypadek w rejestrze wypadków | Pracodawca jest zobowiązany do uzupełniania rejestru wypadków przy pracy, gdzie nie może zabraknąć podstawowych informacji dotyczących starzenia. |
| Przeanalizować przyczyny wypadku przy pracy | Bardzo istotne, aby pracodawca zweryfikował przyczynę wypadku ze względu na przykład na stan maszyn i urządzeń, stan pomieszczeń w firmie, organizację stanowiska pracy i innych, które umożliwią mu uniknięcie takich sytuacji w przyszłości. Wymaga się, aby pracodawca wyciągał wnioski i podejmował działania prewencyjne na przyszłość. |
Świadczenia z tytułu wypadków przy pracy
Jeżeli pracownik bierze udział w wypadku w miejscu pracy, zgodnie z przepisami, otrzymuje specjalne uprawnienia uwarunkowane charakterem występujących obrażeń, uszkodzeń ciała, a także poniesionym uszczerbkiem na zdrowiu. W najgorszym przypadku pracownik ponosi śmierć, a odszkodowanie wtedy otrzymuje jego rodzina. W sytuacji, kiedy po zdarzeniu mającym miejsce w pracy osoba poszkodowana nie będzie mogła kontynuować pracy, przekazane zostaje jej odszkodowanie albo renta z tytułu niezdolności do pracy. Na skutek wypadków pracy część osób musi podjąć długi proces leczenia i rehabilitacji, w takim przypadku po zakończonym okresie zasiłkowym pracownik otrzymuje świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek wyrównawczy albo jednorazowe odszkodowanie.Kilka słów podsumowania
Przewidzieć wypadków w miejscu pracy nie można - w przeciwnym wypadku każdy pracodawca oraz pracownik zapobiegałby nieszczęśliwym zdarzeniom. Niemożliwe jest także stwierdzenie, jakie przyniesie skutki. Z tego względu bardzo istotne jest zapewnienie bezpieczeństwa w zakładzie pracy, gdyż to pracodawca odpowiada za zatrudnione osoby.
Pracodawca jest zobowiązany do szkolenia pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP). Chociaż wielokrotnie do wypadku wystarczy moment rozproszonej uwagi albo przyczyny, na które pracownik nie ma wpływu. Niestety ostrożność nie zawsze wystarcza.
Bardzo istotne jest szybkie działanie po zdarzeniu, którego podstawowym celem jest ratowanie życia i zdrowia ludzi. W pierwszej kolejności udziela się pierwszej pomocy, a jeśli zajdzie taka konieczność, trzeba wezwać pogotowie. Kolejny krok polega na zabezpieczeniu miejsca wypadku. Wszyscy muszą postępować zgodnie z obowiązującymi przepisami. Gdy pracownik poniósł śmierć, był to wypadek ciężki albo zbiorowy informacja o zdarzeniu musi trafić do prokuratora oraz inspektora PIP.Wymagane jest przygotowanie protokołu powypadkowego, a z kolei sam wypadek zostaje wpisany do rejestru wypadków. Osobie poszkodowanej oraz jej rodzinie przyznawane jest odszkodowanie o wartości stosownej do występujących obrażeń, oraz poniesionego uszczerbku na zdrowiu. Pracodawcy są zobowiązani do regulowania składek na ubezpieczenie wypadkowe, co w praktyce oznacza, że wszystkie świadczenia z tytułu wypadków przy pracy zostają uregulowane.
Data publikacji: 2023-09-21, autor: FakturaXL
