Do podstawy obliczenia podatku pod uwagę brany jest dochód, który wynika z różnicy pomiędzy przychodem, a kosztami uzyskania przychodu, pomniejszony o odliczenia składek na ubezpieczenia społeczne. Wynagrodzenie brutto – koszty uzyskania przychodu pracownika (250 zł lub 300 zł) – 13,71% z wynagrodzenia brutto (składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika) = podstawa opodatkowania. Podstawę opodatkowania zawsze zaokrągla się do pełnych złotych.
Przekroczenie progu podatkowego do 2021 roku
Do końca 2019 roku pracodawca mógł pobrać wyższą zaliczkę na podatek dochodowy w wysokości 32% począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym został przekroczony pierwszy próg podatkowy. W styczniu 2020 roku nastąpiła zmiana w wyliczeniach podatkowych i od tej pory zaliczka Na PIT pobierana była zgodnie z zasadami:
jeżeli w danych miesiącach dochody nie przekroczyły pierwszego progu podatkowego (do kwoty 85 528 zł), to naliczany był podatek w wysokości 17%
w miesiącu, w którym został przekroczony pierwszy próg podatkowy w danej firmie, to podatek w wysokości 17% naliczany był od tej części dochodów, która nie przekroczyła pierwszego progu podatkowego, a od nadwyżki od tej kwoty naliczany był podatek w wysokości 32%
w kolejnych miesiącach po przekroczeniu pierwszego progu, zaliczki naliczane były w wysokości 32% od uzyskanego dochodu.
Powyższe zasady odnoszą się jedynie do podatników, którzy nie korzystają z ulgi dla młodych.
Przekroczenie progu podatkowego do 2021 roku – z czym się wiąże?
Jeżeli do 2021 roku podatnik przekroczył pierwszy próg podatkowy, to nie miał możliwości odliczenia ulgi podatkowej, dlatego płatnik nie mógł pomniejszyć zaliczki o 43,76 zł, od dochodu objętego podatkiem 32%. Z kolei pracownicze koszty uzyskania przychodu zawsze przysługiwały i przysługują pracownikowi niezależnie od tego, czy przekroczył on pierwszy próg podatkowy, czy go nie przekroczył.
Płatnik, który ma obowiązek wyliczenia wyższej zaliczki na podatek dla pracownika przy przekroczeniu pierwszego progu podatkowego (85 528 zł do końca 2021 roku) powinien zaktualizować oprogramowanie kadrowo-płacowe. Za pobranie nieprawidłowej kwoty zaliczki na podatek odpowiada płatnik, który ponosi odpowiedzialność do wysokości niepobranej kwoty zaliczki podatku od wynagrodzenia za miesiąc, w którym został przekroczony pierwszy próg podatkowy.
Progi podatkowe od 2022 roku
Od 2022 roku obowiązuje wyższa kwota podatkowa.
Obecnie limit podatkowy kształtuje się następująco:
I próg podatkowy 17% na podatek – do kwoty dochodu 120 000 zł rocznie
II próg podatkowy 32% na podatek – kwota dochodu przekraczająca 120 000 zł rocznie.
Podatnik może uniknąć opodatkowania podwyższoną stawką podatku 32% jeżeli złoży stosowne oświadczenie o wspólnym rozliczaniu ze współmałżonkiem. Taka możliwość istnieje wtedy kiedy drugi małżonek osiąga dochody nieprzekraczające pierwszego progu podatkowego. Dodatkowo muszą zostać spełnione inne kryteria, takie jak:
pozostawanie w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy
posiadanie wspólności majątkowej.
Przekroczenie progu podatkowego w 2022 roku
Od 1 stycznia 2022 roku obowiązują nowe progi podatkowe:
I próg podatkowy 17% - do kwoty dochodu 120 000 zł rocznie
II próg podatkowy 32% - powyżej kwoty dochodu przekraczającego 120 000 zł rocznie.
Dodatkowo zwiększyła się też kwota wolna od podatku do wysokości 30 000 zł, co ma wpływ na zmniejszenie się podatku, zgodnie z wyliczeniem:
do końca 2021 roku 1/12 z 525,12 zł = 43,76 zł
od 2022 roku 1/12 z 5 100 zł = 425 zł (30 000 zł x 17% = 5 100 zł).
Od 2022 roku nawet po przekroczeniu drugiego progu podatkowego będzie można zastosować ulgę podatkową.
Osoby zwolnione z PIT – przekroczenie progu podatkowego od 2022 roku
Osoby do 26 roku życia mają prawo skorzystać z ulgi dla młodych i nie płacić podatku. W ich przypadku przychody rozliczane są w następujący sposób:
kwoty wynagrodzenia brutto jakie pracownik uzyskał należy zsumować i po przekroczeniu limitu zwolnienia z podatku (120 000 zł) należy w miesiącu, w którym doszło do przekroczenia sumy przychodu podlegającego zwolnieniu, opodatkować podatkiem 17%
od momentu przekroczenia limitu przychodu, dochód podlegający opodatkowaniu nalicza się od zera w sposób narastający aż do momentu przekroczenia I progu podatkowego w wysokości 120 000 zł. Wtedy wynagrodzenie zostaje objęte proporcjonalnie stawką podatku 17% i 32%
w kolejnych miesiącach po przekroczeniu pierwszego progu, podatek będzie wynosił 32%.
PRZYKŁADY
1. Podatek dochodowy do zapłaty do końca 2021 roku przy założeniu, że: wynagrodzenie miesięczne pracownika wynosi 20 000 zł brutto. W czerwcu 2021 roku został przekroczony pierwszy próg podatkowy. Płatnik powinien naliczyć podatek w następujący sposób: dochód od stycznia do czerwca narastająco - 102 048 zł przekroczenie pierwszego progu podatkowego - 102 048 zł – 85 528 zł = 16 520 zł
Wypłata za czerwiec – wyliczenie wynagrodzenie brutto – 20 000 zł składki ZUS – 2 742 zł KUP – 250 zł podstawa opodatkowania PIT – 17 008 zł składka zdrowotna 9% – 1 553,22 zł (17 258 zł x 9%) składka zdrowotna do odliczenia – 1 337,50 zł (17 258 zł x 7,75%) stawka podatku dochodowego do kwoty 85 528 zł – 17% stawka podatku dochodowego od nadwyżki – 32% kwota ponad limit - 102 048 zł – 85 528 zł = 16 520 zł kwota poniżej limitu - 17 008 zł – 16 520 zł = 488 zł 16 520 zł x 32% = 5 286,40 zł 488 zł x 17% = 82,96 zł miesięczna ulga podatkowa do kwoty 85 528 zł – 43,76 zł podatek dochodowy do zapłaty po odliczeniu składki zdrowotnej oraz ulgi 82,96 zł – 43,76 zł + 5 286,40 zł – 0 zł – 1 337,50 zł = 3 988,10 zł ~ 3 988 zł.
2. Podatek dochodowy do zapłaty od stycznia 2022 roku przy założeniu, że: miesięczne wynagrodzenie pracownika wynosi 30 000 zł brutto. W tym przypadku pierwszy próg podatkowy zostanie przekroczony już w maju 2022 roku. Pracodawca powinien naliczyć podatek dochodowy w następujący sposób: dochód od stycznia do maja narastająco – 128 185 zł przekroczenie pierwszego progu podatkowego – 128 185 zł – 120 000 zł = 8 155 zł.
