Czasami zdarza się, że podatnik w składanym za dany okres rozliczeniowy pliku JPK_V7 wykazuje nadwyżkę w podatku od towarów i usług. Taka nadwyżka może zostać przeniesiona na kolejny okres rozliczeniowy lub podatnik może wystąpić do urzędu skarbowego o zwrot różnicy podatku na rachunek bankowy bądź na rachunek VAT. Czy czynność przeniesienia nadwyżki VAT może ulec przedawnieniu?
Podatek od towarów i usług jest rodzajem podatku obrotowego. Pełni rolę daniny o charakterze publicznym. Jest podatkiem pośrednim. Nie jest płacony bezpośrednio do urzędu skarbowego, ale już na etapie nabycia danego towaru lub usługi. Jego wartość doliczana jest do wartości netto danej transakcji kupna – sprzedaży. Do jego zapłaty zobowiązani są zarówno sprzedawcy jak i nabywcy.
Sposób działania podatku VAT
W ramach jednej transakcji sprzedawca nalicza podatek od sprzedaży towarów i usług, czyli podatek należny. Natomiast nabywca po spełnieniu określonych warunków może odliczyć od podatku należnego kwoty podatku jaki musiał zapłacić nabywając towar lub usługę, czyli podatek naliczony. Podatek VAT wyliczony do zapłaty jest różnicą pomiędzy podatkiem należnym jako VAT od sprzedaży, a podatkiem naliczonym jako VAT od zakupów.
Podatek od towarów i usług – podmioty zobowiązane do jego zapłaty, transakcje objęte podatkiem
Jak stanowi art. 15 ust. 1 ustawy o VAT za podatników uważa się:
osoby prawne • jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej
osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą.
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega:
odpłatna dostawa towarów
odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju
eksport towarów
import towarów na terytorium kraju
wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju
wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Przez dostawę towarów zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami tak jak właściciel. Z kolei świadczeniem usług jak wskazuje art. 8 ust. 1 ustawy o VAT jest każde świadczenie wykonywane na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie jest dostawą towarów. Wymienione powyżej podmioty mają obowiązek jeszcze przed dniem dokonania pierwszej czynności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług złożyć w urzędzie skarbowym zgłoszenie o rejestrację podatnika VAT. Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie w jakim dane towary i usługi wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych.
Na podatek naliczony składa się suma kwot podatku wynikająca z faktur otrzymanych przez podatnika za:
nabycie towarów i usług
dokonanie całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi w formie zaliczki.
Podatek VAT – zapłata, przeniesienie, zwrot
Podatnik zobowiązany jest do wpłaty podatku do urzędu skarbowego, jeżeli w pliku JPK_V7 sporządzonym za dany okres rozliczeniowy została wykazana nadwyżka podatku VAT. W przypadku, kiedy w złożonym za dany okres rozliczeniowy pliku JPK_V7 kwota podatku naliczonego będzie wyższa od kwoty podatku należnego, to w takiej sytuacji podatnik powinien podjąć decyzję co chce zrobić z nadwyżką. Może:
wystąpić o zwrot różnicy podatku na rachunek bankowy lub na rachunek VAT
przenieść nadwyżkę na kolejny okres rozliczeniowy
z zastrzeżeniem, że nadwyżka VAT może zostać zwrócona podatnikowi tylko na jego wniosek zgodnie z art. 87 ust. 1 ustawy o VAT, w którym można przeczytać, że:
W przypadku, gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.
Podatek VAT – przeniesienie nadwyżki na następny okres rozliczeniowy
Jeżeli u podatnika w danym okresie rozliczeniowym wystąpi nadwyżka w podatku VAT, to może on przenieść ją na kolejny okres rozliczeniowy. Jest to dość korzystne rozwiązanie szczególnie dla tych podatników, którzy spodziewają się, że w kolejnych okresach rozliczeniowych kwota podatku należnego przekroczy u nich kwotę podatku naliczonego. W takiej sytuacji przeniesiona nadwyżka podatku VAT spowoduje, że w rezultacie podatek od towarów i usług do zapłaty będzie niższy w porównaniu do sytuacji, gdyby podatnik wystąpił o jego zwrot. Należy mieć świadomość, że każdy wniosek złożony przez podatnika o zwrot podatku VAT na rachunek bankowy jest wnikliwie rozpatrywany przez organ skarbowy, który weryfikuje zasadność złożonego wniosku o zwrot podatku poprzez podjęcie czynności sprawdzających, wszczęcie kontroli podatkowej lub przez przeprowadzenie postępowania podatkowego.
Podatek VAT – nadwyżka podatku od towarów i usług przekazana na rachunek bankowy
Niektórzy podatnicy decydują się jednak wystąpić do urzędu skarbowego o zwrot nadwyżki w podatku VAT na rachunek bankowy lub rachunek VAT. W tej sytuacji kwota nadwyżki zostaje przekazana na rachunek podatnika w terminie:
60 dni – termin podstawowy
180 dni – termin wydłużony, który dotyczy podatników niewykazujących w danym okresie rozliczeniowym żadnej sprzedaży, także nieopodatkowanej
25 dni – termin skrócony stosowany po spełnieniu określonych warunków wymienionych w art. 86 ust. 7 ustawy o VAT lub w przypadku wnioskowania o zwrot na rachunek VAT.
Nadwyżka podatku VAT – jak długo można przenosić ją na kolejny okres rozliczeniowy?
Ustawa o podatku od towarów i usług nie zawiera terminu określającego czas, do którego można przenosić nadwyżkę podatku VAT naliczonego nad należnym na kolejne okresy rozliczeniowe. Jak wskazuje art. 70 ust. 1 Ordynacji podatkowejzobowiązanie podatkowe przedawnia się po upływie 5 lat liczonych od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. W kwestii czy termin ten należy odnieść również do przeniesienia nadwyżki podatku VAT na następne okresy rozliczeniowe jest cały czas w sferze sporów podatników z urzędami skarbowymi. Organy podatkowe wydają w tej sprawie różne interpretacje podatkowe. Na przykład: Interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 14 lutego 2019 roku, nr sygn. 0114-KDIP1-3.4012.744.2018.1.SM, w której przedstawiciel organu podatkowego uznał, że do kwoty nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, na którą wskazywał podatnik w złożonym wniosku zastosowanie mają wszystkie obowiązujące przepisy Ordynacji podatkowej odnośnie zobowiązania podatkowego, a to ulega przedawnieniu po 5 latach liczonych od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. W związku z powyższym Dyrektor KIS uznał, że wnioskodawca nie może mieć zwróconej kwoty nadwyżki podatku VAT na rachunek bankowy, ponieważ nadwyżka przenoszona na następne okresy rozliczeniowe przedawniła się po upływie 5 lat, tak samo jak zobowiązanie podatkowe. Inne interpretacje indywidualne wydane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej prezentują zupełnie odmienne stanowisko, jak przykładowo:
interpretacja indywidualna o sygn. 0114-KDIP1-1.4012.436.2019.1.IZ z 4 dnia października 2019 roku
interpretacja indywidualna o sygn. 0115-KDIT1-1.4012.619.2019.1.MM z dnia 4 listopada 2019 roku
interpretacja indywidualna o sygn. 0114-KDIP4-2.4012.93.2022.1.MC z dnia 27 kwietnia 2022 roku.
Wskazane interpretacje przedstawiają stanowisko potwierdzające fakt, że przeniesienie nadwyżki podatku VAT naliczonego na następne okresy rozliczeniowe nie ma ograniczenia czasowego.
Zasadę stwierdzającą, że podatnik ma nieograniczone czasowo prawo do przenoszenia nadwyżki podatku VAT naliczonego nad podatkiem należnym na kolejne okresy rozliczeniowe potwierdził również Naczelny Sąd Administracyjny w wydanym wyroku o sygn. nr akt I FSK 126/20 z dnia 24 lutego 2021 roku, w którym orzekł, że art. 70 ust. 1 Ordynacji podatkowej nie ogranicza prawa podatnika w zakresie przeniesienia nadwyżki podatku VAT naliczonego nad należnym na następne okresy rozliczeniowe, co należy tłumaczyć tym, że prawo do zwrotu przenoszonej nadwyżki VAT nie ulega przedawnieniu.
Interpretacja sygn. 0114-KDIP4-2.4012.93.2022.1.MC z dnia 27 kwietnia 2022 roku
Bez znaczenia dla takiego rozstrzygnięcia pozostaje fakt, że w analizowanej sprawie po raz pierwszy kwota nadwyżki podatku naliczonego nad należnym została wykazana w deklaracji podatkowej ponad 5 lat wcześniej, skoro od momentu powstania tej nadwyżki nieprzerwanie prowadzili Państwo działalność gospodarczą, w ramach której realizowali czynności będące przedmiotem opodatkowania VAT na zasadach odwrotnego obciążenia, a także składali deklaracje i wykazywali przedmiotową nadwyżkę podatku VAT. W rozliczeniu za bieżący okres rozliczeniowy nie mamy bowiem do czynienia z nadwyżką podatku naliczonego nad należnym za okres rozliczeniowy sprzed pięciu lat, tylko z kwotą nadwyżki wynikającą z poprzedniej deklaracji VAT. W rozpatrywanej sprawie na kwotę podatku naliczonego w danym miesiącu składa się bowiem kwota bieżącego podatku naliczonego (wynikająca z bieżących faktur dokumentujących nabycie towarów i usług) oraz kwota nadwyżki z poprzedniej deklaracji. Zatem jesteście Państwo uprawnieni, po spełnieniu określonych w art. 87 ustawy warunków, do zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym na Państwa rachunek bankowy.
PRZYKŁAD 1 Przedsiębiorca, czynny podatnik VAT prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. Podatek VAT rozlicza w okresach miesięcznych. Zajmuje się produkcją i sprzedażą okien, które nabywane są przez kontrahentów z Polski oraz z zagranicy. Przedsiębiorca wykazuje nadwyżkę w podatku VAT naliczonym nad należnym. Czy w tym przypadku prawo do przeniesienia nadwyżki VAT może się przedawnić i czy przedsiębiorca powinien wystąpić o zwrot podatku VAT?
Odpowiedź: Przedawnienie nadwyżki VAT przenoszonej na kolejne okresy rozliczeniowe budzi szereg kontrowersji. Niektóre organy wydające decyzje w tej kwestii uznają, jak np. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku sygn. akt I FSK 126/20 z dnia 24 lutego 2021 roku, że przeniesienie nadwyżki VAT nie jest ograniczone czynnikiem czasowym w związku z terminami przedawnienia zawartymi w art. 70 ust. 1 Ordynacji podatkowej. Jednak z powodu, że orzeczenia wydawane przez organy podatkowe zawierają pewne rozbieżności, dlatego bezpiecznym rozwiązaniem dla podatnika jest rozliczenie kwoty nadwyżki w okresie 5 lat. W przypadku, gdyby nie było to możliwe, podatnik może zawnioskować o zwrot nadwyżki na rachunek bankowy lub na rachunek VAT.
