Przedsiębiorca w celu podania i zastosowania odpowiedniej stawki VAT dla danego towaru lub usługi powinien skorzystać z kodu CN. Czym jest kod CN i jak należy go pobrać?
CN, czyli nomenklatura scalona (ang. Combined Nomenclature) oznacza usystematyzowaną klasyfikację towarów, którą wykorzystuje się do ustalania właściwej stawki podatku VAT. Kod CN stosowany jest wyłącznie na terytorium Unii Europejskiej. Nomenklatura scalona została stworzona ponad 40 lat temu z chwilą wprowadzenia wspólnej taryfy celnej. Nadzór nad nią posiada Komisja Europejska. W każdym roku publikowana jest nowa wersja CN.
Nomenklatura scalona jest znormalizowanym systemem określania i kodowania towarów HS stworzonym przez Światową Organizację Celną składającym się z ośmiu cyfr. Przy sześciu cyfrach jest równoznaczna z nomenklaturą HS. Podzielona jest na sekcje, działy, pozycje i podpozycje. Zawiera:
wykaz towarów
przepisy wstępne
uwagi do sekcji i działów
przypisy odnoszące się do podpozycji CN.
Dostęp do nomenklatury scalonej możliwy jest przez stronę internetową Ministerstwa Finansów.
Kiedy kody CN zostały wprowadzone w Polsce?
W Polsce przepisy dotyczące kodów CN zostały wprowadzone między innymi rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2010 roku w sprawie Nomenklatury Scalonej na podstawie rozporządzenia Komisji Europejskiej nr 861/2010 z dnia 5 października 2010 roku zmieniające załącznik I do rozporządzenia Rady EWG nr 2658/87 w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej (Dz. Urz. UE L 284 z 29.10.2010, str. 1). W Polsce zaczęły obowiązywać dopiero od 1 lipca 2020 roku, pomimo, że przepisy odnoszące się do nich zostały wprowadzone dużo wcześniej, Wymienione rozporządzenie Rady EWG nr 2658/87 jest pierwszym aktem Unii Europejskiej wprowadzającym takie rozwiązanie na całym terytorium UE.
Znaczenie kodów CN
Od 1 lipca 2020 roku kody CN stosowane są zamiast Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU 2008) dla towarów oraz Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU 2015) dla usług. Dzięki przejściu na nowe wykazy stawek VAT (kody CN), posługiwanie się listami PKWiU stało się bardziej proste. Wcześniejsze zestawienia PKWiU były dość rozbudowane i skomplikowane. Posiadały dużo pozycji i załączników.
Obowiązujące stawki VAT zawarte są w ustawie o VAT. Obecnie dla większości towarów i usług obowiązuje podstawowa stawka VAT w wysokości 23%. Obok niej funkcjonują stawki obniżone 8% i 15%. W załącznikach do ustawy o VAT znajdują się wykazy towarów i usług, dla których obowiązują obniżone stawki podatku, jak przykładowo załączniki 3, 7, 10 czy 12 zawierają jedynie określenia CN. W niektórych załącznikach, jak np. 6 czy 15 znajdują się zarówno kody CN, jak i określenia PKWiU. Nomenklatura scalona CN jest bardziej dokładna w porównaniu z PKWiU, dlatego do jednej grupy PKWiU może należeć kilka różnych kodów CN. W związku z tym przypisanie danemu produktowi właściwego kodu CN może okazać się niełatwym zadaniem, zwłaszcza wtedy, jeżeli skład towarów jest bardziej złożony.
Jak korzystać z nomenklatury scalonej?
Co prawda nomenklatura scalona może być zmieniana w każdym roku, ale zasady korzystania z niej nie podlegają bardziej istotnym zmianom. Poniżej kilka ważnych zasad odnoszących się do tego jak należy korzystać z nomenklatury scalonej.
1. ustalenie przedmiotu sprzedaży W celu określenia właściwej stawki VAT dla danego towaru/usługi należy najpierw ustalić przedmiot sprzedaży. Towar sklasyfikowany jest wg nomenklatury scalonej CN 2021 lub ewentualnie wg Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB). W przypadku usług stosowane jest PKWiU 2015
2. określenie powiązania między klasyfikacjami W przypadku znajomości symbolu towaru lub usługi wg PKWiU 2008 można zastosować klucz powiązań między klasyfikacjami opracowany przez Główny Urząd Statystyczny. W tym celu należy skorzystać z adresu: https://stat.gov.pl/Klasyfikacje/doc/pkwiu_15/index.html
3. znalezienie odpowiedniego symbolu i konkretnego towaru/usługi Podatnik z wątpliwościami co do właściwego zaklasyfikowania konkretnego towaru lub usługi powinien skorzystać z klucza powiązań dla:
usług - klucz powiązań między PKWiU 2008 a PKWiU 2015
towarów - klucz powiązań między PKWiU 2008 a PKWiU 2015, a następnie między PKWiU 2015 a CN 2021
Dzięki kluczom powiązań podatnik może odnaleźć symbol towaru/usługi w odpowiedniej klasyfikacji CN 2021 lub PKWiU 2015. Dany towar lub usługę można odnaleźć korzystając z wyszukiwarek dostępnych w Internecie po wpisaniu symbolu lub słowa kluczowego
4. zastosowanie obniżonej stawki podatku, pod warunkiem, że jest to możliwe Niektóre grupy towarów lub usług objęte są zwolnieniem z VAT lub mają obniżoną stawkę do 0%, dlatego zawsze należy sprawdzić, czy przysługują warunki do skorzystania ze stawki preferencyjnej
5. sprawdzenie czy dla danego towaru/usługi obowiązuje wiążąca informacja skarbowa (WIS) W sytuacji, kiedy trudno jest ustalić właściwą stawkę VAT dla danego towaru lub usługi, to należy sprawdzić, czy nie dotyczy ich wiążąca informacja stawkowa. Decyzję w sprawie WIS wydaje Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Informacje na jej temat znajdują się na stronie: https://www.kis.gov.pl/informacje-podatkowe-i-celne/wiazace-informacje-stawkowe-wyszukiwarka Jeżeli dany towar lub usługa objęte są decyzją WIS, to wolno zastosować stawkę VAT z decyzji. Jeżeli nie są nią objęte to w takiej sytuacji podatnik musi sam wystąpić z wnioskiem o jej wydanie do Dyrektora WIS.
Wyszukiwarka kodów CN
Wyszukiwarka kodów pozwala szybko i łatwo ustalić stawkę VAT na konkretny towar lub usługę. Przykładem takiej wyszukiwarki może być: https://www.pkwiu-cn.pl/ . Towar wyszukiwany jest po nazwie oraz konkretnym numerze. Na stronie internetowej GUS znajduje się opisowa wersja nomenklatury scalonej 2021.
Przykładowo dla danego kodu CN kodem odpowiadającym PKWiU będzie:
kod CN 3707 10 00 (emulsje do uczulania powierzchni) – kod PKWiU 20.59.12.0 (emulsje do uczulania powierzchni do stosowania w fotografice; preparaty chemiczne do stosowania w fotografice, gdzie indziej niesklasyfikowane).
System Informacyjny Taryfy Celnej
System Informacyjny Taryfy Celnej zawiera system zintegrowanej taryfy celnej (ISZTAR4). W tym miejscu znajdują się wszystkie informacje dotyczące obrotu towarowego z zagranicy. Są tam zarówno dane z Unii z systemu TARIC oraz polskie dane, jak podatki VAT i podatek akcyzowy, a także niektóre krajowe środki będące poza taryfą niezintegrowane z bazą TARIG. Z pomocą przeglądarki można skorzystać także z kalkulatora taryfowego. Pomocą służy web-serwis, który dokonuje obliczeń dla wszystkich możliwych do zastosowania środków razem z informacją o warunkach ich zastosowania.
Wyszukiwarka – kody CN 2019 i CN 2020
Kody CN 2019 Po wpisaniu w wyszukiwarkę hasła: kody 2019 mogą pojawić się pierwsze informacje o nowej klasyfikacji towarów i usług na potrzeby VAT. 1 listopada 2019 roku w życie weszła ustawa wprowadzająca między innymi nową matrycę stawek VAT i wiążącą informację stawkową WIS dopuszczone na podstawie ustawy z dnia 9 sierpnia 2019 roku o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r., poz. 1751 ze zm.). W związku z trwającą pandemią koronawirusa przepisy zaczęły obowiązywać dopiero od 1 lipca 2020 roku, zamiast 1 kwietnia 2020 roku. Wprowadzona nowa matryca stawek VAT wiązała się z przejściem z PKWiU 2008 na nomenklaturę scaloną CN lub PKOB przy towarach oraz PKWiU 2015 przy usługach.
Kody CN 2020 Kody CN 2020 nie różnią się w znaczący sposób od kodów CN 2021. Trwająca pandemia koronawirusa spowodowała, że do wykazu kodów dołączyły przykładowo: materiały, towary lub usługi, takie jak między innymi: maseczki ochronne na twarz z odpowiednim filtrowaniem. W 2020 roku Komisja Europejska dołożyła również dodatkowe podpozycje TARIC, dzięki którym można łatwiej i szybciej odróżnić jedne wyroby od drugich w ramach tej samej podgrupy. Chodziło głównie o podział maseczek ze względu na ich zdolność filtrowania.
Kody CN na fakturze
Pomimo, że posługiwanie się nomenklaturą scaloną CN jest obowiązkowe, to jednak przedsiębiorca nie jest zobowiązany do umieszczania kodów na fakturach VAT. Zgodnie z art. 106e ustawy o VAT na fakturze obowiązkowo muszą znaleźć się określone elementy. Wśród nich nie ma kodu CN. Sprzedawca może go umieścić na dokumencie na zasadzie dobrowolności. Organy podatkowe wyrażają zgodę, aby na dokumentach takich jak faktury były umieszczane dodatkowe informacje, co oznacza, że kody CN mogą znaleźć się na dokumencie jako dodatkowa informacja. Takiego samego zdania jest Dyrektor KIS, który w wydanej interpretacji indywidualnej z dnia 30 czerwca 2020 roku, nr 0114-KDIP1-3.4012.241.2020.2.KK stwierdził, że sprzedawca może umieścić na fakturze 2020 kod CN.
Wskazywanie kodów CN na fakturze może okazać się potrzebne i pomocne. Przykładowo dzięki kodom wiadomo jest:
czy dla danej transakcji trzeba zastosować płatność podzieloną, która polega na tym, że zaplata za towar przez nabywcę trafia na dwa rachunki bankowe
czy możliwe jest zastosowanie zwolnienia z VAT oraz obowiązku ewidencjonowania na kasie fiskalnej.
Sprzedawca może też ustalić moment powstania obowiązku podatkowego dla konkretnych towarów. W przypadku zwolnienia z VAT sprzedawca zobowiązany jest do podania podstawy prawnej dotyczącej zwolnienia z VAT. Taką informację może zastąpić umieszczeniem na fakturze kodu CN lub PKWiU.
