Na wynagrodzenie kierowcy składa się wiele elementów. Jednym z nich jest dyżur. Duża część przedsiębiorców zatrudniających kierowców często zastanawia się jak rozliczać zgodnie z prawem tę część wynagrodzenia.
Dyżur jest to czas, w którym kierowca pozostaje w dyspozycji do wykonywanej pracy poza jego normalnymi godzinami pracy. Dyżur musi zawierać przerwy na odpoczynek oraz odpoczynek w trakcie jazdy przy podwójnej obsadzie. Wszystkie kwestie związane z czasem pracy kierowców wyjaśnia artykuł 9 ustawy o czasie pracy kierowców.
Rozróżnia się dwa rodzaje dyżurów:
dyżur 50%
dyżur 100%
To czy zakład pracy zapłaci kierowcy, czy odda mu czas wolny jaki wykorzystał będąc na dyżurze oraz jakie wynagrodzenie mu przysługuje zależy od rodzaju dyżuru. Koszty dyżurów należy uwzględnić w kosztach prowadzonej działalności przewozów, czyli przy wycenie zleceń.
Dyżur 50%
Dyżur 50% wchodzi w czas pracy kierowcy. Kierowca otrzymuje za niego wynagrodzenie, które nie może być niższe od połowy jego normalnego wynagrodzenia za pracę. Dyżur zawsze jest płatny i nie ma możliwości zamiany zapłaty na czas wolny.
PRZYKŁAD: Kierowca jechał 4 i pół godziny. Następnie odpoczywał 45 minut i później znowu jechał 4 i pół godziny. W tym dniu przepracował 9 godzin, a odpoczywał przez 11 godzin. Zgodnie z kodeksem pracy, 15 minut z 45 minut odpoczynku jest przerwą śniadaniową liczoną do czasu pracy przy założeniu, że praca trwa minimum 6 godzin na dobę. Pozostały czas odpoczynku (30 minut) jest liczony jako dyżur. Dyżur 50% jest najczęściej stosowany w przypadku jazdy przy podwójnej obsadzie. Im przerwy są dłuższe tym czas dyżuru bardziej się wydłuża, co przekłada sią na wzrost wysokości wynagrodzenia za taki dyżur.
Dyżur 100%
Dyżur 100% przysługuje kierowcom w niektórych sytuacjach. 100%, czyli płatność taka sama jak przy normalnym czasie pracy. Stosuje się go wtedy kiedy kierowca jest w pełnej gotowości do pracy poza normalnymi godzinami swojej pracy w miejscu pracy lub innym ustalonym miejscu.
Dyżur 100% może być rozliczony na dwa sposoby. Kierowca może otrzymać za niego wynagrodzenie lub czas wolny. Czas wolny przysługuje za dyżur pełniony w innym miejscu niż dom w przeliczeniu na taką samą ilość godzin wolnego ile godzin trwał dyżur. Jeżeli nie ma możliwości udzielenia wolnego, wtedy kierowca może otrzymać wynagrodzenie za dyżur w wysokości miesięcznej lub godzinowej stawki (zależy od sposobu rozliczania zawartego w umowie o pracę). W sytuacji kiedy składnik dyżuru nie został wydzielony w warunkach wynagrodzenia, wtedy kierowca otrzyma ekwiwalent w wysokości 60% wynagrodzenia.
Rozliczanie dyżurów
Kierowcy zatrudnieni w firmach transportowych przeważnie mają od 40 do 140 godzin dyżurów. Ich długość zależy przede wszystkim od długości przerw i od tego czy jeżdżą sami, czy też z drugim kierowcą.
Dyżury mogą być rozliczane na kilka sposobów:
wypłata dodatków
wypłata zryczałtowanego dodatku w formie zaliczki
zdefiniowanie w dokumentacji niepłatnych przestojów (należy określić czym one są, w jakich okolicznościach występują i w jaki sposób mogą być usprawiedliwione przez kierowców).
Najprostszym i najbardziej korzystnym rozwiązaniem jest drugi sposób, dlatego też najwięcej, bo aż 90% firm go stosuje.
