W którym państwie powinny płacić podatek i składki ZUS naliczane od umowy o pracę osoby wykonujące pracę w Polsce na rzecz zagranicznego pracodawcy? Praca zdalna lub na terytorium Polski dla zagranicznego pracodawcy, który ma siedzibę na terytorium Unii Europejskiej podlega opodatkowaniu i składkom w Polsce.
Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) – dochód z pracy u zagranicznego pracodawcy (rezydencja podatkowa)
O osobach, dla których miejscem zamieszkania dla celów podatkowych jest Polska mówimy, że są rezydentami o nieograniczonym obowiązku podatkowym. Oznacza to, że rezydent ma obowiązek opodatkować wszystkie swoje dochody w Polsce, zarówno te, które uzyskał w Polsce jak i te z zagranicy. Zgodnie z polskimi przepisami podatkowymi rezydentem podatkowym jest osoba, która spełnia jeden z poniższych warunków:
posiada na terytorium Polski centrum interesów osobistych lub gospodarczych
czas jej pobytu na terytorium Polski przekracza 183 dni w ciągu roku kalendarzowego.
Przy ocenie czy dana osoba posiada na terytorium Polski centrum interesów osobistych i gospodarczych urząd skarbowy bierze pod uwagę między innymi:
miejsce zamieszkania najbliższej i dalszej rodziny
więzi towarzyskie
przynależność do różnych organizacji, partii politycznej, stowarzyszeń i klubów
aktywność społeczną
aktywność polityczną
źródło dochodów
posiadane inwestycje
konta bankowe
nieruchomości
zaciągnięte zobowiązania, jak np.: kredyty.
Wymienione zasady stosowane są w oparciu o zawarte przez Polskę umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, dlatego też każda osoba powinna być oceniana indywidualnie. Polska zawarła ponad 80 umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Ich pełna lista znajduje się na stronie Ministerstwa Finansów.
Opodatkowanie dochodów z pracy u zagranicznego pracodawcy
W oparciu o Umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania, umowy o pracę opodatkowane są zgodnie z obowiązującymi zasadami opodatkowania. Najważniejsza zasada mówi, że uposażenia, płace i podobne wynagrodzenia, które uzyskuje rezydent podlegają pod opodatkowanie w państwie jego zamieszkania pod warunkiem, że nie wykonuje on pracy w drugim państwie. Najważniejsze jest miejsce wykonywania pracy. Polski rezydent podatkowy, który mieszka i ma rodzinę w Polsce oraz pracuje w Polsce podatek od wynagrodzenia również zapłaci w Polsce zgodnie z polskimi zasadami. Natomiast w przypadku kiedy będzie codziennie przekraczał granicę państwa w celu wykonywania pracy w drugim kraju, to w takiej sytuacji jego wynagrodzenie będzie opodatkowane za granicą.
PRZYKŁAD Pracownik zawarł umowę o pracę z zagranicznym pracodawcą. Siedziba firmy mieści się w Niemczech. Pracownik ma wykonywać pracę na rzecz niemieckiego pracodawcy z Polski. Miejsce zamieszkania pracownika dla celów podatkowych jest w Polsce. W którym państwie pracownik powinien opodatkować uzyskane dochody?
Odpowiedź: Zgodnie z przepisami Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej pomiędzy Polską, a Niemcami, uposażenia, płace i podobne wynagrodzenia, które otrzymuje rezydent danego państwa, podlegają opodatkowaniu w państwie jego zamieszkania, chyba że wykonuje on pracę w państwie drugim. Jeżeli tak jest, to wynagrodzenie otrzymywane za pracę w innym państwie praktycznie może być opodatkowane w tym drugim państwie. W oparciu o Umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania, wynagrodzenie za pracę powinno być opodatkowane w państwie, w którym rzeczywiście praca jest wykonywana. Jeżeli jest ona świadczona wyłącznie i przede wszystkim w Polsce, to otrzymane wynagrodzenie od niemieckiego pracodawcy powinno być opodatkowane wyłącznie w Polsce. W przypadku wykonywania pracy zarówno w Polsce jak i w Niemczech, wynagrodzenie za pracę należy opodatkować proporcjonalnie do czasu pracy wykonywanej w danym kraju. Natomiast okazjonalny wyjazd do pracy w Niemczech i wykonywanie tam pracy podczas kilku dni podróży służbowej wymaga opodatkowania całego otrzymywanego wynagrodzenia w Polsce. Natomiast kiedy pracownik nie jest rezydentem (nie ma miejsca zamieszkania dla celów podatkowych na terytorium Polski), to podlega w Polsce jedynie ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Oznacza to, że w Polsce musi rozliczyć się jedynie z tych dochodów jakie uzyskał na terytorium Polski. Podatnik, który wykonuje pracę z Polski na rzecz zagranicznego pracodawcy, powinien dokonywać samodzielnie rozliczenia z urzędem skarbowym przez comiesięczne obliczanie podatku należnego i wpłacanie go do US.
Praca u zagranicznego pracodawcy – składki na ubezpieczenie społeczne
Przepisy unijne wskazują, że składki na ubezpieczenie społeczne płaci się w kraju, w którym wykonywana jest praca i płaci się je tylko w jednym kraju unijnym.
PRZYKŁAD Jeżeli pracownik wykonuje w Polsce tylko część swoich obowiązków służbowych, a pozostałą w innym kraju unijnym w taki sposób, że np.: raz lub 2 razy w miesiącu przyjeżdża do siedziby firmy w Niemczech, to musi zweryfikować swój czas pracy poświęcony pracy w firmie na terenie Niemiec. Jeżeli pracownik wykonuje pracę wyłącznie w Polsce lub poświęca jej ponad 25% swojego czasu na terytorium Polski, to podlega ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym wyłącznie w Polsce. Natomiast jeżeli praca ma charakter mieszany i wyżej wymieniony składnik uległ zmniejszeniu, ponieważ w danym czasie pracownik pracował wyłącznie w Niemczech, to będzie podlegał ubezpieczeniom społecznym wyłącznie w Niemczech. W takim wypadku pracodawca z Niemiec ma obowiązek zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne w Polsce oraz rejestracji jako płatnik składek w Polsce.
Praca u zagranicznego pracodawcy – przejęcie zapłaty składek
Prawo dopuszcza zawarcie umowy pomiędzy zagranicznym pracodawcą, a pracownikiem o przejęcie przez tego drugiego obowiązku rozliczania składek. Umowa powinna być podpisana najpóźniej w dniu zawarcia umowy o pracę. Po jej podpisaniu pracodawca przesyła pracownikowi wynagrodzenie powiększone o część składek, którą zobowiązany jest płacić za pracownika. Od tej pory pracownik ma obowiązek wpłacić składki do ZUS-u w imieniu pracodawcy. Podpisanie powyższej umowy nie zwalnia pracodawcy z obowiązku zapłaty składek, a w razie konieczności jest on zobowiązany do pokrycia ewentualnych kosztów księgowości. Jeżeli pracodawca nie podpisze z pracownikiem umowy w zakresie przejęcia obowiązku odprowadzania składek, to powinien:
wystąpić z wnioskiem o nadanie numeru NIP w Polsce
zarejestrować się w Polsce jako płatnik w ZUS-ie
dokonać zgłoszenia pracownika i odprowadzać za niego składki.
Praca u zagranicznego pracodawcy spoza Unii Europejskiej – oskładkowanie dochodów
Jeżeli pracodawca pochodzi z kraju spoza Unii Europejskiej, to zasady dotyczące oskładkowania różnią się od tych obowiązujących w państwach unijnych. Może zdarzyć się, że pracownik będzie musiał rozliczać składki zarówno w Polsce jak i w kraju siedziby pracodawcy, ale może być też i tak, że będzie je rozliczał w kraju, w którym faktycznie pracuje, czyli w przypadku polskiego pracownika wykonującego czynności zawodowe w Polsce będzie to Polska. Zasady oskładkowania zależą od tego, czy Polska podpisała z danym krajem umowę dotyczącą ubezpieczeń społecznych. Inne zasady dotyczące opłacania składek obowiązują w przypadku kiedy pracownik został czasowo oddelegowany do pracy w innym kraju przez polskiego pracodawcę.
Proszę o informację na temat zatrudnienia za granica w kraju UE.
Przykład: Firma funkcjonująca w Polsce od 4 lat (własna działalność gospodarcza - zatrudniająca 3-4 osoby) ma okazję podpisać umowę z firmą w Polsce na wykonywanie prac na terenie kraju UE. Jak wygląda sprawa podatku, składek ZUS jakie są formalności?
