Od 1 października 2020 roku obowiązuje nowa struktura JPK. Na przedsiębiorców zostały narzucone dodatkowe obowiązki informacyjne wobec urzędów skarbowych. Poza tym zostały opracowane nowe przepisy dotyczące sankcji za nierzetelne przygotowanie JPK.
Do tej pory prawo nie przewidywało kar dla podatników, którzy popełniali błędy w przesyłanych plikach JPK_VAT. Urząd Skarbowy wysyłał jedynie powiadomienia o zauważonych nieprawidłowościach w formularzu. Podatnik nawet jak nie zareagował na wysłane powiadomienie to i tak nie ponosił żadnej kary. Mógł dobrowolnie sporządzić korektę ewidencji i deklaracji lub złożyć wyjaśnienia. Często jednak nie robił nic i czekał aż urzędnicy sami podejmą jakieś działania. Jednak obecnie zgodnie z nowymi regulacjami jakie obowiązują od 1 października 2020 roku organ podatkowy może nałożyć na podatnika karę w kwocie 500 zł za każdy popełniony błąd w nowym JPK (art. 109 ust. 3f-3h ustawy o VAT). Odbywa się to w następujący sposób:
WEZWANIE: Urząd Skarbowy wysyła do podatnika wezwanie z prośbą o skorygowanie błędów w JPK jeżeli stwierdzi błędy uniemożliwiające przeprowadzenie weryfikacji prawidłowości transakcji
DZIAŁANIE PODATNIKA Podatnik ma 14 dni od doręczenia wezwania na złożenie korekty w zakresie błędów wskazanych w wezwaniu i sprawa zostaje zakończona. Może też złożyć wyjaśnienia, że JPK nie zawiera błędów. W tej sytuacji sprawa zakończy się dopiero wtedy kiedy podatnik wykaże, że ewidencja nie zawiera błędów
DZIAŁANIE URZĘDU W sytuacji kiedy podatnik nie skoryguje JPK lub w złożonych przez siebie wyjaśnieniach nie wykaże, że w JPK nie ma błędów, to urząd może nałożyć na niego karę pieniężną w wysokości 500 zł za każdy błąd wskazany w wezwaniu.
Z powyższego wynika, że podatnik uniknie kary za błędy w JPK jedynie w sytuacji kiedy w ciągu 14 dni od dostarczenia wezwania złoży korektę w zakresie błędów wskazanych w wezwaniu. Natomiast w przypadku składania wyjaśnień istnieje pewne ryzyko, że organ podatkowy może nie uznać złożonych przez podatnika wyjaśnień. Jest to bardzo prawdopodobne, ponieważ w przepisach brak jest dokładnych uregulowań dotyczących:
rodzajów błędów, za które organ podatkowy może ukarać podatnika (w przepisach znajduje się ogólne stwierdzenie błędów, które mogą uniemożliwić weryfikację prawidłowości transakcji)
kryteriów zgodnie, z którymi urząd skarbowy może oceniać złożone wyjaśnienia
możliwości wysłania do podatnika dodatkowego wezwania celem uzupełnienia wyjaśnień
obowiązku informacyjnego względem podatnika mówiącego o przyjęciu wyjaśnień i zakończeniu sprawy.
Wyżej wymienione regulacje mogą być podstawą do nałożenia na podatnika kary 500 zł za błędy w przypadku kiedy organ podatkowy nie przyjmie argumentów podatnika. Z tego powodu jeżeli podatnik chce złożyć wyjaśnienia, to muszą one być poparte mocnymi argumentami. Nie mogą być nieprecyzyjne, mało treściwe, czy niejednoznaczne, ponieważ wtedy sprawa może zakończyć się nałożeniem kary. Urzędy skarbowe nie mają obowiązku nakładania kary na podatnika. W przepisie wyraźnie jest napisane, że organ podatkowy może taką karę nałożyć, ale nie musi.
Kary finansowe i sposoby na ich uniknięcie
Jeżeli podatnik w terminie sporządzi korektę lub skutecznie złoży wyjaśnienia, to w takim przypadku sprawa najprawdopodobniej zostanie zakończona i kara nie zostanie nałożona. Jednak w sytuacji kiedy nie dotrzyma terminu lub zdaniem organu podatkowego złożone wyjaśnienia będą niewystarczające, wtedy naczelnik urzędu skarbowego może nałożyć na podatnika w drodze decyzji karę finansową w wysokości 500 zł za każdy błąd.
Podatnik może uniknąć kary finansowej jeżeli podejmie określone działania, czyli:
jeżeli ma wątpliwości, że nie będzie potrafił merytorycznie wyjaśnić, że w JPK nie ma błędów, to będzie mógł sporządzić korektę, a następnie wnieść żądanie o przeprowadzenie postępowania w sprawie. Składając korektę podatnik nie narazi się na karę finansową, a z drugiej strony wnosząc wniosek o przeprowadzenie postępowania obliguje urząd skarbowy do dokładnego zbadania sprawy
jeżeli kara 500 zł została już nałożona, wtedy podatnik może wnieść od tej decyzji odwołanie, a następnie dążyć do uchylenia lub zmiany decyzji na drodze postępowania odwoławczego.
Zagadnienia związane między innymi z odwoływaniem się od decyzji organu podatkowego zostały zawarte w Ordynacji podatkowej.
Stosowanie kar za błędy w JPK złożone za okresy przed 1 października 2020 r.
Zgodnie z przepisami organ podatkowy nie może nałożyć na podatnika kary finansowej 500 zł za każdy błąd w JPK za okresy sprzed 1 października 2020 roku. Potwierdzeniem tego jest wyjaśnienie Ministerstwa Finansów:
Regulacje związane z sankcją 500 zł za każdy niepoprawiony błąd w ewidencji VAT, który uniemożliwia przeprowadzenie weryfikacji prawidłowości transakcji, nie będą odnosić się do ewidencji VAT przesłanej za okresy przed 1 października 2020 r.
