Z dniem 1 października 2020 roku na wszystkich czynnych podatników VAT został nałożony obowiązek przesyłania rozliczeń podatku VAT w nowym pliku JPK_V7. Plik przesyłany jest drogą elektroniczną na serwery Ministerstwa Finansów. Obowiązkiem podatnika jest pamiętanie o terminach jakie obowiązują przy wysyłce, ponieważ niedotrzymanie terminu złożenia pliku może skutkować karą, której można uniknąć korzystając z instytucji czynnego żalu.
Czynny żal to oświadczenie podatnika złożone na piśmie, w którym przyznaje się do popełnienia czynu zabronionego. Wszelkie sprawy związane z czynnym żalem zostały uregulowane w art. 16 Kodeksu karnego skarbowego. Par. 1 w art. 16, rozdział 2 brzmi:
Nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu.
Z czynnego żalu może skorzystać podatnik w sytuacji kiedy organ skarbowy nie dysponuje wiedzą o popełnionym przestępstwie lub wykroczeniu skarbowym.
W przypadku kiedy dojdzie do przedawnienia zobowiązania podatkowego (upływ 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy), to czynny żal nie ma zastosowania. Zawiadomienie o czynnym żalu można wnosić na piśmie w formie papierowej lub elektronicznej. Dopuszczalna jest też forma ustna do protokołu. Pismo w wersji elektronicznej musi być podpisane kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub podpisem własnoręcznym.
Czynny żal – sytuacje, w których jest stosowany
Czynny żal stosuje się i stosowało w określonych sytuacjach, jak np.:
zeznanie roczne lub deklaracja okresowa złożona po terminie
niezapłacenie lub zapłata mniejszej kwoty zobowiązania podatkowego z tytułu PIT, czy VAT
ewidencja kosztów podatkowych, których podatnik nie miał prawa rozliczyć
nierzetelne prowadzenie ksiąg podatkowych
wystawienie faktur z błędami
bezpodstawne stosowanie zwolnień z podatku VAT lub obniżonych stawek VAT.
JPK_V7, a czynny żal
Od 1 października 2020 roku do Kodeksu karno-skarbowego został dodany nowy przepis, art. 61a:
§ 1. Kto wbrew obowiązkowi nie przesyła księgi właściwemu organowi podatkowemu albo przesyła ją nierzetelną, podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych. § 2. W wypadku mniejszej wagi sprawca czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe. § 3. Karze określonej w § 2 podlega także ten, kto księgę przesyła po terminie lub wadliwą.
Czynny żal, a korekta w JPK_V7
Nowy plik JPK_V7 zastąpił obowiązujący do tej pory plik JPK_VAT oraz deklarację VAT-7. Nowy formularz zbudowany jest z 2 części:
ewidencyjnej
deklaracyjnej.
W razie popełnienia błędu podatnik może złożyć korektę dotyczącą:
tylko części deklaracyjnej
tylko części ewidencyjnej
części ewidencyjnej i deklaracyjnej razem.
Korekta JPK_V7 – kara grzywny
Korekty związane z częścią ewidencyjną JPK_V7 są zagrożone karą grzywny. Za naruszenie przepisów związanych ze złożeniem korekty w JPK_V7 bez czynnego żalu podatnikowi grozi grzywna w wysokości maksymalnie do 240 stawek dziennych. Przy czynie mniejszej wagi, grzywna równa się karze takiej jak za wykroczenie skarbowe. Część ewidencyjna stanowi księgę podatkową. Jeżeli jest ona prowadzona wadliwie, to zgodnie z nowym przepisem 61a osoba, która ją prowadzi podlega karze. Podobna interpretacja dotyczy korekty składanej łącznie zarówno za część ewidencyjną jak i deklaracyjną. Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Finansów, sankcje z kks nie będą łączone z karą administracyjną 500 zł nałożoną za ten sam czyn przez naczelnika urzędu skarbowego, jeżeli w ewidencji zostanie znaleziony błąd uniemożliwiający weryfikację prawidłowości transakcji. Powyższe wynika z art. 109 ust. 3i ustawy o VAT. Zgodnie z nim kara nie dotyczy osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność wynikającą z kks.
Czynny żal – zastosowanie
Do tej pory podatnicy, którzy składali korektę deklaracji VAT lub plików JPK_VAT nie byli zobligowani do korzystania z czynnego żalu celem uniknięcia ewentualnej kary. Taka interpretacja wynika z art. 16a ustawy Kodeks karny skarbowy
Nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, kto złożył prawnie skuteczną [...] korektę deklaracji podatkowej i w całości uiścił, niezwłocznie lub w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ, należność publicznoprawną uszczuploną lub narażoną na uszczuplenie.
Nowe obowiązki w zakresie JPK_V7 oraz dodanie nowych przepisów związanych z Kodeksem karno-skarbowym (art. 61a) sprawiło, że stanowisko Ministerstwa Finansów w podanym zakresie uległo zmianie. W powyższym przypadku ma miejsce zbieg przepisów. Mówi o tym art. 7 Kodeksu karnego skarbowego. Mamy tu do czynienia z sytuacją, w której ten sam czyn wyczerpuje znamiona określone w dwóch przepisach:
w art. 56 kks – podanie nieprawdziwych danych w deklaracji
w art. 61a kks – przesłanie nierzetelnej księgi podatkowej lub ewidencji.
W tym przypadku zastosowanie będzie miał czynny żal z art. 16 Kodeksu karnego skarbowego, a nie czynny żal wynikający z korekty deklaracji z art. 16a, który dotyczy jedynie czynów polegających na uszczupleniu należności publicznoprawnych objętych deklaracjami podatkowymi.
Stanowisko organów podatkowych w stosunku do nowych przepisów ciągle ulega zmianie, dlatego też dla podatnika składającego korektę w JPK_V7, która obejmuje zarówno część ewidencyjną jak i deklaracyjną łącznie lub tej dotyczącej jedynie samej części ewidencyjnej najlepszym rozwiązaniem wydaje się być złożenie czynnego żalu razem ze składaną korektą. Pozwoli to uniknąć przedsiębiorcy wysokiej kary finansowej. Jeżeli korekta dotyczy jedynie części deklaracyjnej, to nie trzeba składać czynnego żalu.
Czynny żal w JPK_V7 – przykłady
W zależności od przyczyny korekty JPK_V7 dokonywanej w części ewidencyjnej lub łącznie w części ewidencyjnej i deklaracyjnej należy przygotować pismo o odpowiedniej treści (czynny żal). Poniżej przykładowe treści.
PRZYKŁAD 1 Podatnik złożył 25 listopada 2020 roku plik JPK_V7 za październik 2020 roku. Po 5 dniach zorientował się, że w części ewidencyjnej nie zastosował wymaganych oznaczeń:
kodów GTU dla faktur sprzedaży
kodu dla raportu z kasy fiskalnej („RO”).
Pozostałe wartości były poprawne i nie uległy zmianie. Czy podatnik powinien złożyć korektę JPK_V7 razem z czynnym żalem?
Odpowiedź: Tak powinien celem zabezpieczenia się przed nałożeniem na niego ewentualnej kary finansowej. W JPK_V7 powinien złożyć korektę w części ewidencyjnej i dołączyć do niej czynny żal.
Czynny żal – przykładowa treść Na podstawie art. 16 Kodeksu karnego skarbowego zawiadamiam o popełnieniu przeze mnie czynu zabronionego polegającego na tym, że nie zamieściłem/łam obowiązkowych oznaczeń kodów towarów i usług GTU oraz kodu „RO” dla sprzedaży z kasy fiskalnej w JPK_V7 za miesiąc październik 2020 roku składanym do 25 listopada 2020 roku.
Jednocześnie oświadczam, że przy popełnieniu wyżej wymienionego czynu nie współdziałałem/łam z innymi osobami. Niedotrzymanie ustawowych obowiązków jako podatnika wynikało z faktu mojej nieznajomości najnowszych przepisów. Informuję również, że 30 listopada 2020 roku wywiązałem/łam się z zaległych zobowiązań, przez złożenie korekty JPK_V7 za październik 2020 roku. W związku z powyższym wnoszę o odstąpienie od stosowania sankcji przewidzianych w KKS.
PRZYKŁAD 2 Podatnik 25 listopada 2020 roku złożył plik JPK_V7 za październik 2020 roku. 27 listopada 2020 r. zorientował się, że w pliku nie zastosował oznaczenia „FP” dla faktur do paragonu. Podatnik korzysta z systemu księgowego, który księguje faktury do ewidencji podatkowych jeżeli brakuje na nich oznaczenia „FP”. Dodatkowo podatnik na koniec każdego dnia księgował raporty dobowe z kasy fiskalnej. Czy musi złożyć korektę w JPK_V7 razem z czynnym żalem?
Odpowiedź: Tak powinien. W ten sposób może uniknąć kary finansowej. Korektę musi złożyć zarówno w części ewidencyjnej jak i deklaracyjnej, ponieważ brakowało nie tylko właściwego oznaczenia, ale dodatkowo został zdublowany przychód wykazany na podstawie faktury do paragonu i raportu z kasy fiskalnej. Czynny żal musi dołączyć do składanej korekty pliku JPK_V7.
Czynny żal – przykładowa treść Na podstawie art. 16 Kodeksu karnego skarbowego zawiadamiam o popełnieniu przeze mnie czynu zabronionego polegającego na tym, że nie zamieściłem/łam obowiązkowych oznaczeń kodów „FP” dla wystawionych w październiku 2020 faktur do paragonu w części ewidencyjnej JPK_V7 za październik 2020 roku składanym do 25 listopada 2020 roku. Dodatkowo na podstawie art. 16a Kodeksu karnego skarbowego zawiadamiam o popełnieniu przeze mnie czynu zabronionego polegającego na wykazaniu zawyżonych wartości podatku należnego w części deklaracyjnej JPK_V7 w związku z dublowaniem przychodów dotyczącym faktur do paragonu.
Jednocześnie oświadczam, że przy popełnieniu wyżej wymienionego czynu nie współdziałałem/łam z innymi osobami. Niedotrzymanie ustawowych obowiązków jako podatnika wynikało z przeoczenia przeze mnie w systemie księgowo-fakturującym funkcji odpowiedzialnej za nadanie kodu „FP”. Pragnę poinformować, że 27 listopada 2020 roku wywiązałem/łam się z zaległych zobowiązań przez złożenie korekty JPK_V7 za październik 2020 roku. W związku z powyższym wnoszę o odstąpienie od stosowania sankcji przewidzianych w KKS.
Podsumowanie
Zgodnie z nowymi przepisami, a właściwie z dodaniem nowego przepisu do kodeksu karno-skarbowego podatnikowi może grozić sankcja za złożenie nierzetelnej lub wadliwej księgi. Wysokiej kary można uniknąć składając czynny żal razem z korektą JPK_V7.
