Na terytorium Polski może działać wiele różnych spółek. Wszelkie regulacje ich dotyczące zawiera Kodeks spółek handlowych. Jedną z nich jest spółka komandytowo-akcyjna. Czy jednoosobowa spółka komandytowo-akcyjna może zostać ustanowiona?
Spółka komandytowo-akcyjna – najważniejsze informacje
Spółka komandytowo-akcyjna jest zaliczana do osobowych spółek prawa handlowego. W związku z tym w praktyce w jej przypadku nie jest wymagany kapitał zakładowy. Jedną z cech charakteryzujących spółki osobowe jest fakt, że bardziej dba się w nich o interes wspólników niż o konieczność posiadania odpowiedniego kapitału zakładowego. Najważniejsze jest wzajemne zaufanie, a także osobiste zaangażowanie wspólników w jej działalność. Wszystkie spółki osobowe złożone są z kilku wspólników. Z kolei w przypadku spółek kapitałowych zgodnie z kodeksem możliwe jest prowadzenie działalności w formie jednoosobowej. Art. 125 Kodeksu spółek handlowych zawiera zapis wskazujący czym jest spółka komandytowo-akcyjna. Zgodnie z prawem jest nią spółka osobowa, której celem jest prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której za zobowiązania spółki odpowiada co najmniej jeden wspólnik bez ograniczeń (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. Pomimo, że spółka komandytowo-akcyjna w części podlega pod uregulowania odnoszące się do spółki akcyjnej, to jednak nie można jej uznać za spółkę kapitałową.
Spółka komandytowo-akcyjna w formie jednoosobowej
W spółce komandytowo-akcyjnej występuje co najmniej jeden komplementariusz oraz co najmniej jeden akcjonariusz. Jeżeli więc spółkę miałaby stworzyć jedna osoba, to musiałaby być ona zarówno komplementariuszem jak i akcjonariuszem. Czy tak może się stać? Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Część osób, specjalistów od spraw spółek uważa, że utworzenie jednoosobowej spółki komandytowo-akcyjnej jest sprzeczne z treścią art. 125 Kodeksu spółek handlowych, ponieważ jedna osoba nie może występować w podwójnej roli. Nie może być komplementariuszem i jednocześnie akcjonariuszem. W takim przypadku doszłoby do sprzeczności uprawnień dwóch podmiotów, co oznacza, że spółka powinna zostać utworzona przez minimum 2 osoby: komplementariusza odpowiadającego za zobowiązania spółki bez ograniczenia oraz akcjonariusza, którego odpowiedzialność może zostać ograniczona.
Z kolei druga grupa specjalistów uważa, że jednoosobowa spółka komandytowo-akcyjna może zostać stworzona i może działać zgodnie z obowiązującymi regulacjami. Według nich z dosłownego brzmienia wymienionego art. 125 nie wynika, że akcjonariuszem i komplementariuszem muszą być 2 odrębne osoby. Prawo nie zakazuje, aby jedna osoba pełniła dwie funkcje. Zgodnie z zasadą, to co nie jest przez prawo zakazane, powinno być uznane za dopuszczalne. W tym przypadku pod uwagę nie zostały wzięte aspekty ekonomiczne i organizacyjne. Komplementariusz i akcjonariusz posiadają różny zakres odpowiedzialności wobec wierzycieli spółki oraz przysługują im inne prawa i obowiązki, co oznacza, że praktycznie trudno jest pogodzić pełnienie dwóch funkcji jednocześnie przez tylko jednego wspólnika, ale jednak nie jest to niemożliwe. Kolejna grupa prawników dopuszcza założenie i prowadzenie jednoosobowej spółki komandytowo-akcyjnej, ale przez określony czas, to znaczy do momentu przystąpienia do niej nowego wspólnika. Jest to rozwiązanie oparte na tymczasowości i ściśle zależy od zmian w podmiotach jakie mogą zachodzić w spółce. Wskazane rozwiązanie wydaje się być dobrym z punktu widzenia spółki kiedy w pewnym okresie z różnych powodów pozostaje w niej tylko jeden wspólnik. Może ona cały czas funkcjonować w jednoosobowym składzie do momentu znalezienia nowego wspólnika z zastrzeżeniem, że taki stan nie może trwać długo.
Podsumowując brak oficjalnego zakazu powołania do życia spółki komandytowo-akcyjnej składającej się tylko z jednego wspólnika pozwala na założenie jednoosobowej spółki komandytowo-akcyjnej, ale na niezbyt długi określony przedział czasu.
Tworzenie spółki komandytowo-akcyjnej
Utworzenie jednoosobowej spółki komandytowo-akcyjnej wymaga dopełnienia kilku formalności, w zasadzie takich samych jak w przypadku zwykłej spółki komandytowo-akcyjnej.
Do podstawowych czynności wymaganych przy tworzeniu spółki należą:
podpisanie przez założycieli spółki statutu sporządzonego w formie aktu notarialnego
wniesienie wkładów przez komplementariusza
wniesienie wkładów przez akcjonariusza
objęcie odpowiedniej liczby akcji spółki przez akcjonariusza
rejestracja spółki w KRS.
Rejestracja spółki może odbyć się na dwa sposoby:
tradycyjnie – złożenie wniosku o rejestrację na formularzu KRS-W2 skierowanym do sądu okręgowego, wydziału gospodarczego właściwego ze względu na siedzibę przyszłej spółki
elektronicznie – za pośrednictwem portalu rejestracyjnego dostępnego na stronie: ms.gov.pl.
Do składanego wniosku należy dołączyć wymagane dokumenty:
druk KRS-WA – oddziały, terenowe jednostki organizacyjne
druk KRS-WH – sposób powstania podmiotu
druk KRS-WB – komplementariusze spółki komandytowo-akcyjnej
druk KRS-WG – emisje akcji
druk KRS-WK – organy podmiotu/wspólnicy uprawnieni do reprezentowania spółki
druk KRS-WL – prokurenci
druk KRS-WM – przedmiot działalności
statut spółki
oświadczenie zarządu o wniesieniu kapitału
dokument o powołaniu członków organów spółki
dowody uiszczenia opłat rejestracyjnych - 500 zł za wpis oraz 100 zł za ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
Po dokonanej rejestracji kolejnym krokiem jest zgłoszenie danych uzupełniających do właściwego urzędu skarbowego na formularzu NIP-8. Podaje się między innymi numery rachunków bankowych spółki, informacje o przewidywanej liczbie pracowników, o miejscu prowadzenia działalności oraz szczegółowe dane kontaktowe, jak adres e-mail, dodatkowe numery telefonów itp. Po rozpoczęciu działalności w terminie 7 dni licząc od dnia rozpoczęcia należy dokonać zgłoszenia do ZUS-u, a w terminie 21 dni podać dane do GUS-u i urzędu skarbowego licząc od dnia rejestracji spółki w KRS.
Podsumowanie
Obowiązujące przepisy jednoznacznie nie rozstrzygają kwestii związanej z możliwością utworzenia jednoosobowej spółki komandytowo-akcyjnej. Część prawników uważa, że nie ma przeszkód, aby można było taką spółkę założyć. Z kolei inni uważają, że nie ma takiej możliwości, a jeszcze inni twierdzą, że taka spółka może istnieć, ale tylko przez ograniczony okres czasu trwający do chwili znalezienia nowego/drugiego wspólnika, który będzie komplementariuszem lub akcjonariuszem. Istnienie jednoosobowej spółki komandytowo-akcyjnej przez dłuższy okres czasu może okazać się problemem zwłaszcza w sytuacji kiedy spółka będzie miała zobowiązania, za które wspólnik będzie musiał wziąć odpowiedzialność.
