Duża część przedsiębiorców przy planowaniu zakupu samochodu na firmę ma zamiar sfinansować go za pomocą kredytu samochodowego lub leasingu. Obecnie leasing jest jedną z bardziej popularnych form finansowania zakupu samochodu osobowego do działalności gospodarczej. Znane są dwa rodzaje leasingu. Który z nich jest bardziej opłacalny dla przedsiębiorcy?
Leasing jest jedną z dostępnych form finansowania zakupu samochodu osobowego do firmy. Jest umową pomiędzy stronami, gdzie jedna strona umowy dokonuje zakupu rzeczy lub praw majątkowych, a druga przekazuje te rzeczy na zasadzie użyczenia w zamian za zapłatę w ratach leasingowych. Przedmiotem leasingu mogą być zarówno nowe jak i używane towary, np. samochody, maszyny i inne urządzenia.
Są dwa rodzaje leasingu:
leasing operacyjny – w leasingu operacyjnym przedsiębiorca traktowany jest jak osoba wynajmująca samochód od leasingodawcy, który cały czas jest właścicielem pojazdu. Przy tym rodzaju leasingu przedsiębiorca wnosi opłatę początkową, tzw. czynsz inicjalny, a później każdego miesiąca przez określony okres czasu opłaca raty leasingowe na podstawie wystawianych faktur. Po upływie tego czasu samochód może zostać wykupiony w kwocie stanowiącej procent od wartości pojazdu lub w innej określonej wartości. Wysokość kwoty wykupu zależy między innymi od wartości wkładu własnego, czyli opłaty początkowej i okresu trwania umowy leasingu. Cena ta zwykle jest bardzo niska. Stroną upoważnioną do dokonywania odpisów amortyzacyjnych jest leasingodawca. Czas trwania umowy zwykle powinien trwać przez minimum 40% okresu amortyzacji. Minimalny okres, na jaki może zostać zawarta umowa leasingu na samochód wynosi 2 lata. Maksymalnie może być zawierana na okres nawet do 7 lat. Leasing operacyjny jest najczęściej wybierany przez przedsiębiorców. Przeważnie finansowane są nim samochody zarówno osobowe, jak i dostawcze
leasing finansowy inaczej kapitałowy lub inwestycyjny – w leasingu finansowym samochód od razu wchodzi do majątku przedsiębiorcy, który może dokonywać odpisów amortyzacyjnych z zastrzeżeniem, że właścicielem pojazdu przez cały okres trwania umowy leasingowej jest leasingodawca. Rata leasingowa dzieli się na część kapitałową i odsetkową. Prawo własności pojazdu przechodzi na leasingobiorcę w dniu wpłaty ostatniej raty leasingowej pod warunkiem, że umowa leasingu nie zawiera innych postanowień. Po spłacie przedsiębiorca ma prawo dalej korzystać z samochodu w firmie lub może go sprzedać. Umowa może trwać przez dowolny czas ustalony przez strony. Przyjmuje się, że minimalny okres powinien wynosić 6 miesięcy, a maksymalny 60 miesięcy, a czasami może trwać nawet 84 miesiące. Ten rodzaj leasingu cieszy się mniejszą popularnością wśród przedsiębiorców.
Umowa leasingu – odliczenia w podatku VAT
Przedsiębiorca na podstawie umowy leasingu ma prawo dokonać odliczenia podatku VAT, jeżeli spełni określone warunki. Leasing samochodu osobowego o masie poniżej 3,5 tony:
odliczenie 50% VAT od raty leasingowej – samochód używany jest w sposób mieszany, zarówno do celów firmowych, jak i prywatnych
odliczenie 100% VAT od raty leasingowej – samochód użytkowany jest jedynie w działalności gospodarczej.
Możliwość odliczenia podatku VAT w pełnej wysokości przysługuje tylko po spełnieniu określonych warunków:
przedsiębiorca musi zgłosić pojazd na formularzu VAT-26 do właściwego urzędu skarbowego
przedsiębiorca zobowiązany jest do prowadzenia tzw. kilometrówki, czyli ewidencji przebiegu pojazdu dla celów podatku VAT
przedsiębiorca powinien sporządzić regulamin użytkowania pojazdu w firmie.
Przy leasingu operacyjnym można odliczyć podatek VAT na podstawie faktur otrzymanych od leasingodawcy w wysokości 50% lub 100% zgodnie z wyżej wymienioną zasadą. Najpierw podatek odlicza się od zapłaconej opłaty wstępnej, a następnie od zapłaconych rat leasingowych i innych opłat wynikających z umowy. Przy leasingu finansowym odliczenia dokonywane są na podstawie faktury wystawionej na całą wartość samochodu. Faktura może zostać opłacona w częściach. Jedynie podatek VAT wynikający z faktury należy zapłacić w całości i w całości również można dokonać jego odliczenia. Przedsiębiorca powinien otrzymać harmonogram spłat poszczególnych rat. Do kosztów uzyskania przychodu zaliczana jest część odsetkowa raty. Jeżeli samochód wykorzystywany jest w sposób mieszany to nieodliczony podatek VAT powiększa wartość początkową samochodu. W leasingu finansowym, VAT zostaje odliczony szybciej w porównaniu z leasingiem operacyjnym.
Przedsiębiorca, który zdecyduje się na wykup samochodu korzystając z leasingu operacyjnego ma szansę na odliczenie wyższej kwoty podatku VAT. Zgodnie z obowiązującymi przepisami okres leasingowy jest usługą. Natomiast wykup samochodu jest dostawą towarów. W związku z tym przedsiębiorca ma możliwość odliczenia VAT dwa razy. Pierwszy raz od rat leasingowych, a drugi raz przy wykupie samochodu.
Leasing, czy kredyt bankowy na zakup samochodu – która forma finansowania jest korzystniejsza? Na co zwrócić uwagę?
Leasing jest dobrym rozwiązaniem w przypadku osób nieposiadających wystarczającej ilości gotówki na zakup auta oraz tych, którzy nie chcą inwestować w zakup własnych środków. Za pomocą leasingu można sfinansować 100% wartości pojazdu. Alternatywą dla leasingu może być kredyt bankowy, chociaż jest to mniej korzystna forma finansowania i jednocześnie bardziej skomplikowana. W przypadku kredytu przedsiębiorca musi przejść złożoną procedurę związaną z oceną zdolności kredytowej. Kolejna rzecz to kwestia rozliczenia podatku VAT od zakupu, który rozlicza się jednorazowo, podobnie jak ma to miejsce w leasingu finansowym. Jest to mniej korzystne rozwiązanie w porównaniu z leasingiem operacyjnym, w którym VAT rozliczany jest miesięcznie za każdą ratę na podstawie faktury.
Przedsiębiorca, który zdecyduje się na leasing otrzymuje możliwość ustalenia wysokości rat leasingowych oraz ceny wykupu. Może wybrać mniejsze raty miesięczne za wyższą cenę wykupu lub wyższe raty za tańszy wykup. Leasing jest formą finansowania, z której mogą skorzystać również młode firmy dopiero, co rozpoczynające działalność gospodarczą.
Które firmy mogą skorzystać z leasingu?
Na otrzymanie leasingu przeznaczonego na zakup samochodu mogą liczyć nawet początkujący przedsiębiorcy już od pierwszego dnia prowadzenia działalności gospodarczej. Muszą jedynie w momencie ubiegania się o finansowanie przedstawić dokumenty rejestrowe firmy i uiścić opłatę wstępną. W przypadku młodych firm opłata jest zwykle wyższa w porównaniu ze starszymi firmami działającymi już kilka lat. Powyższa kwota stanowi pewnego rodzaju zabezpieczenie dla leasingodawcy, który ponosi większe ryzyko finansując zakup samochodu dla młodej i jeszcze nieznanej na rynku firmie. Leasing dla młodych firm nie jest dostępny w każdej instytucji leasingowej. Niektóre z nich wymagają, aby działalność była prowadzona przynajmniej przez kilka miesięcy.
Samochód nowy, czy używany?
Przedsiębiorca ma prawo do wyboru samochodu, który chce zakupić na leasing. Może zdecydować się na zakup nowego samochodu lub używanego. W przypadku tego drugiego musi pamiętać o spełnieniu określonych warunków, które w przypadku aut używanych są dość rygorystyczne. Większość firm leasingowych udziela finansowania na starsze pojazdy na znacznie krótszy okres czasu w porównaniu z nowymi samochodami. Umowa leasingu na samochód używany przeważnie nie trwa dłużej niż 5 lat. Poza tym w większości na samochody używane wystawiana jest faktura VAT marża lub umowa sprzedaży. W związku z tym przedsiębiorca zostaje pozbawiony możliwości odliczenia podatku VAT. Tylko czasami w niektórych przypadkach na używany samochód może zostać wystawiona faktura VAT ze stawką 23%. Stanie się tak tylko wtedy, kiedy przedsiębiorca będzie zmuszony doliczyć podatek VAT do sprzedawanego samochodu. Poza tym zakup i późniejsza eksploatacja używanego pojazdu generuje inne dodatkowe koszty nieznane w przypadku kupna nowego samochodu. Należą do nich między innymi wydatki poniesione na wycenę samochodu, którą przedsiębiorca musi opłacić sam. Dodatkowo w przypadku aut używanych opłata wstępna jest wyższa niż przy nowych pojazdach. Do tych wszystkich wydatków należy doliczyć koszty związane z płatnymi przeglądami, badaniami technicznymi oraz ewentualnymi naprawami. Na sfinansowanie zakupu samochodu używanego może zostać udzielony jedynie leasing finansowy lub kredyt bankowy.
Umowa leasingu
Przedsiębiorca zanim weźmie leasing i podpisze umowę powinien najpierw zapoznać się z Ogólnymi Warunkami Umowy Leasingu. Jest to dla niego pewnego rodzaju gwarancja bezpieczeństwa i świadomość, że zapoznał się np. ze wszystkimi zapisami zawartymi w umowie odnoszącymi się do kar umownych, czy zasad rozliczania po zakończeniu umowy leasingowej.
Umowa może zawierać też inne dodatkowe regulacje odnoszące się do poniesienia przez leasingobiorcę dodatkowej opłaty np.:
za umożliwienie jazdy samochodem osobie trzeciej
za umożliwienie wyjazdu samochodem za granice kraju
za udzielenie informacji o użytkowniku samochodu, np. jeżeli takie informacje potrzebne są policji w związku ze złamaniem przepisów drogowych przez leasingobiorcę
za wysłanie upomnienia w związku z opóźnieniem w zapłacie raty leasingowej
za zmianę harmonogramu płatności
za zwrot samochodu po terminie.
Umowa leasingu – czy przedsiębiorca leasingobiorca musi posiadać prawo jazdy?
W zasadzie możliwość wzięcia samochodu w leasing ma każdy przedsiębiorca, również ten nieposiadający prawa jazdy. Jednak wymaga to pewnych uzgodnień z leasingodawcą odnośnie korzystania z samochodu i wskazania, kto będzie użytkował pojazd w firmie. Jeżeli przedsiębiorca nie zatrudnia pracowników, to raczej nie otrzyma zgody na wzięcie samochodu w leasing i nie będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu wydatków związanych z użytkowaniem auta. W tej sytuacji trudno mu będzie wykazać zasadność wzięcia samochodu w leasing. Sposobem może być np. zatrudnienie współmałżonka z prawem jazdy, który będzie mógł zająć się czynnościami związanymi z użytkowaniem samochodu. Mąż lub żona mogą wykonywać pracę dorywczo lub mogą przeznaczyć na jej wykonywanie kilka godzin dziennie.
Kradzież lub zniszczenie leasingowanego samochodu
W przypadku, kiedy leasingowany samochód zostanie skradziony, to umowa leasingu wygasa. W tej sytuacji odszkodowanie z ubezpieczenia AC z tytułu kradzieży otrzymuje właściciel pojazdu, którym w tym przypadku jest firma leasingowa. Jednocześnie leasingodawca może zażądać od leasingobiorcy spłaty wszystkich rat pozostałych do zapłaty pomniejszonych o wysokość wypłaconego odszkodowania pod warunkiem, że w umowie nie ma innego zapisu. Po kradzieży nie ma już możliwości wliczania do kosztów uzyskania przychodu żadnych opłat wniesionych na rzecz leasingodawcy, jak np. pozostałe raty do spłaty, które leasingobiorca musiał zapłacić.
Czym jest ubezpieczenie GAP?
Dobrym rozwiązaniem w przypadku leasingu jest wykupienie przez leasingobiorcę dodatkowego ubezpieczenia Guaranteed Auto Protection, czyli GAP. Ubezpieczenie to chroni leasingobiorcę przed utratą środków w przypadku kradzieży samochodu lub jego całkowitego zniszczenia. GAP można zawrzeć, jako usługę dodatkową przy podpisywaniu umowy leasingu. Płatność za ubezpieczenie doliczana jest do miesięcznych rat leasingowych.
GAP może być:
finansowy – zostaje nim pokryta różnica wynikająca z wysokości pozostałych do zapłaty rat leasingowych na dzień wypłaty odszkodowania z ubezpieczenia AC, a wartością odszkodowania z AC
fakturowy – wypłacany jest w wysokości równej różnicy pomiędzy kwotą z faktury zakupu, a odszkodowaniem ubezpieczenia finansowego AC
indeksowany – wysokość odszkodowania wyliczana jest procentowo od kwoty odszkodowania z ubezpieczenia podstawowego.
Co z leasingiem przy zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej?
Zawieszenie działalności gospodarczej nie powoduje, że umowa leasingu zostanie natychmiast wypowiedziana, a przedsiębiorca będzie musiał zwrócić auto. Leasingobiorca nadal ma obowiązek płacenia rat leasingowych. Jednak począwszy od miesiąca następującego po miesiącu zawieszenia nie może amortyzować samochodu pod warunkiem, że pojazd był finansowany leasingiem finansowym lub samochód został wykupiony po zakończeniu leasingu operacyjnego. Natomiast podatek VAT można odliczyć w sytuacji, kiedy faktura doszła do leasingobiorcy w okresie zawieszenia i dotyczy umowy zawartej przed zawieszeniem. Jeżeli przedsiębiorca w trakcie zawieszenia płaci raty leasingowe, to ma prawo odliczać od nich podatek VAT. Podobna sytuacja ma miejsce wtedy, kiedy pojazd został wykupiony w okresie zawieszenia działalności. Podstawę będzie stanowić faktura wykupu. Do kosztów będą mogły zostać zaliczone opłaty poniesione na spłatę rat leasingowych. Z kolei zakup paliwa i innych wydatków eksploatacyjnych poniesionych na użytkowany pojazd nie może zostać doliczony do kosztów uzyskania przychodów, ponieważ prowadzenie działalności gospodarczej zostało zawieszone.
Wykup samochodu z leasingu
Po zakończeniu umowy leasingu operacyjnego przedsiębiorca może wykupić pojazd za określony wcześniej procent wartości samochodu lub za inną wskazaną kwotę. W przypadku leasingu finansowego samochód jest własnością przedsiębiorcy od razu po wpłaceniu ostatniej raty. Przedsiębiorca po zakończeniu umowy leasingowej ma możliwość wykupu samochodu prywatnie lub do firmy. Ostatnie rozwiązanie może być dla niego korzystniejsze, ponieważ dzięki temu ma:
możliwość ujęcia wydatku związanego z wykupem pojazdu w kosztach uzyskania przychodów. Przedsiębiorca może zaliczyć do kosztów wykup pojazdu oraz raty pozostałe do spłaty. Natomiast poniesione opłaty manipulacyjne podnoszą wartość początkową samochodu
prawo do odliczenia podatku VAT drugi raz na podstawie faktury wykupu
możliwość zaliczania do kosztów 75%wydatków związanych z użytkowaniem samochodu w przypadku zaliczenia wykupionego samochodu do majątku firmowego.
W przypadku wykupu prywatnego przedsiębiorca nie może odliczyć podatku VAT z faktury wykupu, ani zaliczyć poniesionych wydatków do kosztów uzyskania przychodu. Może jedynie rozliczać koszty eksploatacji samochodu prywatnego użytkowanego w firmie w wysokości 20%.
Czy można dokonać wykupu samochodu przed końcem umowy leasingu?
Teoretycznie istnieje możliwość wykupu leasingowanego samochodu przed zakończeniem umowy. Jednak w praktyce sprawa nie jest tak oczywista. Zgodnie z przepisami, umowa leasingu operacyjnego musi być zawarta przynajmniej na 2 lata. Leasingodawcy najczęściej nie wyrażają zgody na wcześniejsze zakończenie umowy leasingu. Natomiast przy leasingu finansowym umowa może zostać zakończona w dowolnym momencie za zgodą leasingodawcy i na wcześniej ustalonych warunkach.
Jeżeli umowa zostanie zakończona za porozumieniem, to przedsiębiorca ma obowiązek:
uregulować wszystkie niezapłacone raty razem z odsetkami o ile takie zostaną naliczone
uregulować raty, które pozostały do końca leasingu zgodnie z przesłanym wcześniej harmonogramem
uregulować inne opłaty wynikające z umowy związane np. z wcześniejszym rozwiązaniem umowy.
Końcowe rozliczenie w związku z wcześniejszym zakończeniem umowy leasingu może obejmować również kwotę prowizji z Tabeli Opłat i Prowizji. Przy leasingu operacyjnym do wyżej wymienionych kwot należy doliczyć jeszcze opłatę za wykup.
Leasing operacyjny, a finansowy – różnice
Różnice pomiędzy leasingiem operacyjnym, a finansowym wynikają już z samych cech charakteryzujących obie umowy leasingowe. Dodatkowo różnice obejmują kwestie prawne i podatkowe.
Oba rodzaje leasingów różni między innymi:
cel finansowania
podatek VAT
koszt uzyskania przychodu
czas trwania umowy
wykup
amortyzacja.
Leasing operacyjny – zalety i wady
Zalety:
brak naliczenia pełnego VAT (podatek płacony w ratach)
brak dużej wpłaty środków własnych
dowolność wykupu.
Wady:
dłuższy minimalny okres trwania umowy
konieczność opłaty za wykup.
Leasing operacyjny jest dobrym rozwiązaniem w przypadku przedsiębiorców dopiero co rozpoczynających prowadzenie własnej działalności gospodarczej będących na etapie rozwoju firmy. Jest dobrą formą finansowania zakupu samochodów osobowych.
Leasing finansowy – zalety i wady
Zalety:
wysokość stawki opodatkowania uzależniona od przedmiotu leasingu
krótki okres umowy
możliwość jednorazowej amortyzacji, jeżeli zostaną spełnione określone warunki
Wady:
brak możliwości zaliczenia wkładu własnego do kosztów uzyskania przychodów.
Leasing finansowy jest polecany przedsiębiorcom, którzy nie mają problemu z wpłatą podatku VAT naliczonego od całości wartości leasingowanego auta. Jednak nie dla wszystkich ta cecha może być zaletą, a jest raczej wadą.
Podsumowanie – czy opłaca się wziąć leasing na samochód do firmy?
Samochód w leasingu na firmę jest dla przedsiębiorcy opłacalnym rozwiązaniem. Przez wielu specjalistów finansowych leasing uważany jest za atrakcyjną formę finansowania samochodu w firmie. Dla przedsiębiorców korzystniejszy wydaje się być leasing operacyjny, który umożliwia między innymi wykup pojazdu po zakończeniu umowy leasingowej za niską kwotę lub daje możliwość odnowienia leasingu na nowy samochód.
Przy leasingu finansowym przedsiębiorca ma jedynie możliwość zaliczenia do kosztów prowadzenia działalności gospodarczej część odsetkową raty leasingowej oraz odpisy amortyzacyjne. Podatek VAT płaci się jednorazowo z pierwszą ratą leasingową. Leasing finansowy jest bardziej opłacalny dla przedsiębiorców niebędących podatnikami podatku VAT oraz rozliczających się na podstawie ryczałtu od dochodów. Okres trwania leasingu finansowego wynosi od 12 do 60 miesięcy. Poza tym, ogólnie leasing nie wymaga załatwiania wielu formalności i łatwiej jest go otrzymać w porównaniu z kredytem. Do tego decyzja leasingowa podejmowana jest szybko.
To, który rodzaj leasingu przedsiębiorca powinien wybrać zależy w dużym stopniu od jego sytuacji, rodzaju prowadzonej działalności oraz leasingowanego przedmiotu.
