Od 2020 roku każdy podatnik posiada swój indywidualny rachunek podatkowy. Po jego wprowadzeniu niektóre należności podatkowe przekazywane są do urzędu skarbowego za pomocą mikrorachunku podatkowego. Od 1 stycznia 2024 roku lista wpłat na rachunek podatnika została rozszerzona o nowe należności, które mogą zostać regulowane za jego pomocą.
Mikrorachunek podatkowy to indywidualny rachunek podatkowy służący podatnikom oraz przedsiębiorcom do dokonywania wpłat podatków i innych opłat do urzędu skarbowego z jego użyciem. Za pośrednictwem mikrorachunku nie jest możliwy zwrot nadpłaty w podatku. Nadpłata może być przekazana tylko na rachunek bankowy zgłoszony do urzędu skarbowego, jak np. bankowy rachunek osobisty tzw. ROR lub inny związany z prowadzoną działalnością gospodarczą. Numer mikrorachunku podatkowego można sprawdzić za pomocą generatora dostępnego na stronie www.podatki.gov.pl lub w dowolnym urzędzie skarbowym. Osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej generują numer podając swój numer PESEL, a osoby prowadzące działalność gospodarczą na podstawie numeru NIP.
Podatnik samodzielnie uzyskuje numer mikrorachunku podatkowego. Jest to czynność bezpłatna. Zarówno Urząd Skarbowy jak i Ministerstwo Finansów nie wysyłają do podatników numerów rachunku podatkowego. Jeżeli osoba otrzyma wiadomość z numerem takiego rachunku, to powinna ją zignorować, ponieważ najprawdopodobniej informacja taka została przesłana przez osoby nieuprawnione do wykonywania wymienionych czynności.
Jak już wspomniano numer mikrorachunku podatkowego może zostać utworzony na podstawie numeru PESEL lub NIP. Numer PESEL podają osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej. Za pośrednictwem rachunku podatkowego mogą zapłacić między innymi podatek naliczany z tytułu:
najmu prywatnego
działalności nierejestrowanej
sprzedaży nieruchomości (PIT-39)
zbycia papierów wartościowych (PIT-38)
rozliczenia rocznego – zeznanie roczne (PIT-37).
Na podstawie numeru NIP generowany jest numer rachunku podatkowego przedsiębiorcy, którzy na mikrorachunek wpłacają między innymi podatki:
PIT
CIT
VAT.
Budowa mikrorachunku podatkowego
Każdy mikrorachunek podatkowy musi spełniać krajowe i międzynarodowe standardy. Utworzony jest z 26 znaków cyfrowych, które pokazują między innymi numer rozliczeniowy w NBP oraz właściwe oznaczenie „1” lub „2” w zależności od tego, czy został podany numer PESEL, czy NIP. Cyfry te pojawiają się pod symbolem „Y”.
Sposób dokonywania wpłat za pomocą mikrorachunku podatkowego
Podatnik dokonujący wpłaty na mikrorachunek podatkowy musi uważać, aby się nie pomylić przy jego wpisywaniu, ponieważ to przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność za jego prawidłowość. Dodatkowo Ministerstwo Finansów wymaga prawidłowości przy opisie przelewu bankowego.
Rodzaje wpłat dokonywanych na mikrorachunek podatkowy
Do końca 2023 roku za pomocą indywidualnego rachunku podatkowego podatnik mógł zapłacić między innymi takie należności podatkowe, jak:
podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT)
podatek dochodowy od osób prawnych (CIT)
podatek od towarów i usług (VAT).
Zmiana rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 października 2022 roku w sprawie określenia rodzajów podatków, opłat niepodatkowych należności budżetowych, które opłacane są z użyciem indywidualnego rachunku podatkowego spowodowała, że został poszerzony katalog wpłat, które mogą być realizowane za pomocą mikrorachunku. Zmiany obowiązują od 1 stycznia 2024 roku. Od tej daty podatnicy oprócz wymienionych wyżej rodzajów podatków mogą wpłacać na mikrorachunek podatkowy:
podatek od gier (POG)
dopłaty do gier (GHD)
podatek VAT z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw silnikowych (VAT-14).
W następnej kolejności przewiduje się, że wpłatami na indywidualny rachunek podatkowy objęte będzie między innymi cło oraz akcyza.
Opłaty za podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC), podatek od spadków i darowizn, z rozliczenia karty podatkowej w dalszym ciągu należy wpłacać na rachunki bankowe urzędów skarbowych.
Symbole podatków płaconych na mikrorachunek podatkowy
PIT – miesięczna zaliczka na podatek dochodowy płacona przez przedsiębiorców rozliczających się wg skali podatkowej
PPL – miesięczna zaliczka na podatek dochodowy płacona przez przedsiębiorców rozliczających się podatkiem liniowym
PPE – miesięczna zaliczka na podatek dochodowy płacona przez przedsiębiorców rozliczających się zryczałtowanym podatkiem dochodowym
PIT-4R – zaliczka na podatek dochodowy płacona przez przedsiębiorców za pracowników
PIT-28, PIT-36, PIT-36L – zeznania roczne
VAT-7 – podatek od towarów i usług (VAT) płacony miesięcznie
VAT-7K – podatek od towarów i usług (VAT) płacony kwartalnie.
Rozliczanie przez urząd skarbowy wpłat dokonywanych na indywidualny rachunek podatkowy
Zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej wpłaty dokonywane na mikrorachunek podatkowy rozliczane są w sposób zależny od tego czy podatnik posiada zaległości podatkowe, czy ich nie posiada. Jeżeli brak jest zaległych zobowiązań wobec urzędu skarbowego, to wpłata zaliczana jest do bieżącego zobowiązania wskazanego przez przedsiębiorcę w opisie przelewu. W sytuacji, kiedy podatnik ma zaległość z różnych tytułów, to wtedy, jeżeli w opisie przelewu nie wskaże jakich płatności dotyczy wpłata, to urząd zaliczy ją na pokrycie najstarszego zobowiązania podatkowego.
W przypadku zaległości podatkowych, dla których upłynął termin płatności, to dokonana wpłata zaliczana jest na:
zaległość podatkową o najwcześniejszym terminie płatności w podatku wskazanym przez przedsiębiorcę
zaległość podatkową o najwcześniejszym terminie płatności spośród wszystkich posiadanych zaległości podatkowych, a w przypadku braku wskazania przez przedsiębiorcę lub braku zaległości podatkowej w podatku wskazanym przez przedsiębiorcę.
Jeżeli urząd skarbowy zaliczy wpłatę podatku na zaległość podatkową, to powinien poinformować przedsiębiorcę o sposobie jej rozliczenia w wydanym postanowieniu w sprawie zaliczenia wpłaty. W przypadku, kiedy przedsiębiorca nie zgadza się z decyzją organu podatkowego w sprawie zaliczenia wpłaty, to może złożyć zażalenie.
Zmiany w rozporządzeniu w sprawie wpłat na rachunek podatkowy – data wejścia w życie: 1 styczeń 2024 roku
Załącznik do rozporządzenia w sprawie wpłat na rachunek podatkowy zawiera zmiany wprowadzone do rozporządzenia. Oto niektóre z nich:
dodanie symboli formularzy dla dwóch płatności dotyczących podatku VAT:
„JPK_V7M”
„JPK_V7K”.
Wprowadzenie tej zmiany podyktowane było faktem, że od października 2020 roku deklaracje „VAT-7” i „VAT-7K” muszą być składane przez „JPK_VAT”. Powyższe symbole „VAT-7” i „VAT-7K” nadal mogą być stosowane w przypadku dokonywania płatności zaległości podatkowych za okres obowiązywania wymienionych symboli:
dodanie formularza „VAT-14” – wiąże się z obowiązkiem zapłaty podatku VAT związanego z WNT, o którym mówi art. 103 ust. 5a ustawy o VAT, czyli z nabyciem różnego rodzaju paliw
dodanie formularza „PIT-PZ” – wiąże się z obowiązkiem zapłaty ryczałtu od przychodów zagranicznych osób fizycznych, które przenoszą się do Polski i zamierzają mieszkać w kraju.
