Formularz NIP-7 przy działalności nierejestrowanej
Od 2018 roku przepisy pozwalają prowadzić działalność nierejestrowaną. Dla wielu osób osiągających niskie dochody z działalności takie rozwiązanie jest korzystną formą prowadzenia firmy. Zgodnie z przepisami osoba, która prowadzi działalność nierejestrowaną zwolniona jest z niektórych obowiązków.
O czym stanowi ustawa o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników?
Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy obowiązek ewidencyjny dotyczy osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej będących podatnikami na podstawie odrębnych ustaw. Objęte nim są również inne podmioty od tych wymienionych powyżej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami i płatnikami podatków (art. 2 ust. 2 ustawy o NIP). Identyfikatorem podatkowym jest:
numer PESEL – podatnicy będący osobami fizycznymi objęci rejestrem PESEL nieprowadzący działalności gospodarczej lub niebędący zarejestrowanymi podatnikami podatku VAT
numer NIP – pozostałe podmioty podlegające obowiązkowi ewidencyjnemu, o którym mówi art. 2 ustawy.
W związku z powyższym przepisem, podmioty prowadzące działalność gospodarczą zobowiązane są do posługiwania się identyfikatorem podatkowym NIP, a podatnicy nieprowadzący działalności gospodarczej do posługiwania się numerem PESEL. Obowiązek ewidencyjny dotyczy również podmiotów, które w całości lub w części korzystają ze zwolnienia podatkowego z uwagi na to, że posiadają status podatnika VAT.
Art. 5 ustawy o NIP – obowiązek zgłoszenia identyfikacyjnego
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o NIP podatnicy mają obowiązek dokonać zgłoszenia identyfikacyjnego do naczelnika urzędu skarbowego lub właściwego organu na podstawie odrębnych przepisów. Zgłoszenia dokonuje się tylko raz bez względu na rodzaj i liczbę opłacanych podatków, formę opodatkowania, liczbę, a także rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej, czy liczbę prowadzonych firm.
Jak wskazuje art. 5 ust. 2 ustawy o NIP na zgłoszeniu identyfikacyjnym osób fizycznych znajdują się takie dane, jak: nazwisko, imię (imiona), imiona rodziców, data i miejsce urodzenia, płeć, nazwisko rodowe, obywatelstwo lub obywatelstwa, adres miejsca zamieszkania, rodzaj, seria i numer dokumentu tożsamości oraz numer PESEL o ile został nadany. Zgodnie z treścią art. 5 ust. 4 ustawy o NIP zgłoszenie identyfikacyjne podatników będących osobami fizycznymi wykonującymi działalność gospodarczą musi zawierać dane, o których mówi ust. 2 ustawy, czyli: nazwę (firmę), adres głównego miejsca wykonywania działalności gospodarczej, adresy dodatkowych miejsc wykonywania działalności, numer identyfikacyjny REGON, organ ewidencyjny, wykaz rachunków bankowych, adres miejsca przechowywania dokumentacji księgowej, a także przedmiot wykonywanej działalności określony wg obowiązujących standardów klasyfikacyjnych.
Zgłoszenia identyfikacyjne oraz zgłoszenia aktualizacyjne podatników będących osobami fizycznymi, którzy wykonują działalność gospodarczą składane są za pomocą formularza będącego wnioskiem o wpis do CEIDG, czyli formularza CEIDG-1, co oznacza, że numer NIP takich osób może być przyznany jedynie na podstawie złożonego formularza CEIDG-1. Podatnicy będący:
osobami fizycznymi, których obejmuje rejestracja na podstawie numeru PESEL
nieprowadzący działalności gospodarczej
niebędący zarejestrowanymi podatnikami podatku VAT nie dokonują zgłoszenia identyfikacyjnego NIP (art. 5 ust. 2a ustawy o NIP).
Działalność nierejestrowana w świetle ustawy Prawo przedsiębiorców i ustawy o PIT
Art. 5 ustawy Prawo przedsiębiorców zawiera zapis wskazujący, że za działalność gospodarczą nie uznaje się działalności wykonywanej przez osobę fizyczną, której przychód uzyskany z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia i która w ciągu ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej. Na podstawie przytoczonego przepisu wynika, że podmioty prowadzące małą działalność, z której nie uzyskują wysokich dochodów mogą prowadzić ją bez konieczności rejestracji w CEIDG i opłacania składek na ZUS. Zgodnie z art. 20 ust. 1ba ustawy o PIT przychody takie nie są zaliczane do kategorii przychodów pochodzących z pozarolniczej działalności gospodarczej. Uznaje się je za przychody z innych źródeł na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT. Oznacza to, że na gruncie podatku PIT działalność nierejestrowana nie jest uważana za działalność gospodarczą.
Działalność nierejestrowana w świetle ustawy o VAT (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT), a NIP-7
Zupełnie inaczej, zarówno podatnik, jak i działalność gospodarcza postrzegane są przez ustawę o podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT za podatników uważane są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, na którą wskazuje ust. 2. Bez znaczenia jest cel lub rezultat prowadzonej działalności.
Art. 15 ust. 2 ustawy o VAT
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
W związku z powyższym w świetle ustawy o VAT, jeżeli osoba prowadzi działalność gospodarczą zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, to nawet jako osoba prowadząca działalność nierejestrowaną również uznawana jest za podatnika. Nie ma znaczenia fakt czy jest czynnym podatnikiem VAT, czy zwolnionym.
Podobne zdanie ma Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, który przedstawił je w interpretacji nr 0111-KDIB3-3.4018.5.2018.2.MS z dnia 24 września 2018 roku. Napisał w niej, że podatnik przy świadczeniu usług kosmetycznych i kosmetologicznych w ramach prowadzonej działalności nierejestrowanej jest podatnikiem w rozumieniu przepisów ustawy o podatku VAT, co oznacza, że ma obowiązek wystąpienia o nadanie numeru NIP na formularzu NIP-7, który powinien złożyć jeszcze przed wykonaniem pierwszej czynności, czyli przed pierwszą dostawą lub przed pierwszym świadczeniem usług.
Podsumowanie
Osoba prowadząca działalność nierejestrowaną na podstawie ustawy o VAT uznawana jest za podatnika. W związku z tym zobowiązana jest do zgłoszenia identyfikacyjnego o nadanie numeru NIP za pomocą formularza NIP-7.
