Przedsiębiorcy zobowiązani są do zapłaty składek na ubezpieczenia ZUS. Jedną z części składowych ubezpieczenia jest Fundusz Pracy. Kto jest zobowiązany do zapłaty składek na Fundusz Pracy, a kto jest zwolniony z tego obowiązku?
Fundusz Pracy to fundusz celowy. Powstał w 1990 roku w celu złagodzenia skutków bezrobocia i utraty pracy. Jego dysponentem jest minister właściwy do spraw pracy. Składki na Fundusz Pracy zobowiązani są płacić przedsiębiorcy oraz pracodawcy.
Ze środków pochodzących z funduszu finansowane są:
zasiłki dla osób bezrobotnych
stypendia naukowe
dodatki aktywizacyjne
szkolenia przekwalifikowania zawodowego
inne podobne dofinansowania.
W chwili obecnej wysokość składki wynosi 1% podstawy do ubezpieczeń społecznych, ale faktycznie pracodawca odprowadza składki w wysokości 2,45% podstawy wymiaru składek. Wartość ta dzieli się na:
składkę na FP – 1%
składkę na FS (Fundusz Solidarnościowy) – 1,45%.
Za pracownika składkę w całości finansuje pracodawca.
Źródła przychodów FP
Fundusz Pracy zasilany jest środkami pochodzącymi:
ze składek obowiązkowo odprowadzanych przez przedsiębiorców
ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej przeznaczonych na współfinansowanie realizowanych projektów oraz działań z zakresu udziału publicznych służb zatrudnienia w sieci EURES
z dotacji budżetu państwa
z odsetek od środków Funduszu Pracy znajdujących się na rachunkach bankowych dysponenta oraz jednostek realizujących zadania finansowane ze środków Funduszu Pracy, jak między innymi samorządów województw, powiatów, OHP i wojewodów, a także od wolnych środków przekazanych w zarządzanie zgodnie z przepisami o finansach publicznych
ze spłaty rat i odsetek od pożyczek udzielonych z Funduszu Pracy
ze środków pochodzących ze sprzedaży akcji i udziałów, a także zwroty środków z Banku Gospodarstwa Krajowego pochodzące z wypłaty pożyczek dla osób fizycznych podejmujących działalność gospodarczą
z opłat, wpłat, kar pieniężnych i grzywien
ze środków pieniężnych przekazywanych do Funduszu Pracy.
Składki na Fundusz Pracy opłacane przez przedsiębiorcę
Osoba fizyczna, która prowadzi działalność gospodarczą jest dla ZUS-u zarówno płatnikiem składek za pracowników, jak i ubezpieczonym.
Przedsiębiorca zwolniony jest z opłacania składek na Fundusz Pracy za siebie w dwóch przypadkach:
jeżeli ma prawo do korzystania z preferencyjnych składek ZUS - podstawa składek na ubezpieczenia społeczne wynosi 30% minimalnego wynagrodzenia brutto, a więc mniej niż kwota wynagrodzenia minimalnego
ukończył 60 lat (mężczyźni) lub 55 lat (kobiety).
Składki na Fundusz Pracy opłacane za pracowników
Pracodawca jest płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne pracowników, w tym również składek na Fundusz Pracy. Jeżeli wynagrodzenie pracownika jest niższe od wysokości wynagrodzenia minimalnego obowiązującego w danym roku, to wtedy nie ma obowiązku zapłaty za takiego pracownika składek na Fundusz Pracy. W przypadku, kiedy jego wynagrodzenie w przeliczeniu na miesiąc będzie w wysokości wynagrodzenia minimalnego, ale z różnych powodów, np. choroby bądź rozpoczęcia pracy w trakcie miesiąca okaże się niższe od minimalnego, to w takiej sytuacji składka na Fundusz Pracy nie powinna zostać naliczona.
Podmioty, za które nie trzeba opłacać składek na Fundusz Pracy
Informacja o wszystkich podmiotach, które zobowiązane są do zapłaty składki na Fundusz Pracy znajduje się w art. 104 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Przepis wymienia też przypadki, kiedy pracodawca zwolniony jest z powyższego obowiązku.
Zgodnie z wymienionym przepisem pracodawca nie musi opłacać składek na Fundusz Pracy za:
pracownicę po ukończeniu 55 roku życia
pracownika po ukończeniu 60 roku życia.
Pracodawca może też być czasowo zwolniony z opłacania składek na Fundusz Pracy za:
za pracownika powracającego z urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego lub wychowawczego - przez okres 36 miesięcy licząc od pierwszego miesiąca powrotu do pracy
za pracownika, który w dniu rozpoczęcia pracy miał ukończone 50 lat i w okresie 30 dni przed rozpoczęciem pracy był zarejestrowany jako osoba bezrobotna w powiatowym urzędzie pracy - przez okres 12 miesięcy
za pracownika skierowanego do pracy przez powiatowy urząd pracy, jeżeli w dniu rozpoczęcia zatrudnienia nie miał ukończonych 30 lat - przez okres 12 miesięcy
za pracowników, którzy ze wszystkich posiadanych tytułów nie osiągnęli wynagrodzenia o wartości przynajmniej równej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę jakie obowiązuje w danym roku
za zleceniobiorców pod warunkiem, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej przedsiębiorca nie zatrudnia żadnego pracownika na podstawie stosunku pracy.
Osoby zwolnione z pracy, za które była opłacana składka na Fundusz Pracy mają prawo do pobierania zasiłku dla bezrobotnych pod warunkiem, że spełnią dodatkowe wymagania.
