Jednym z obowiązków pracodawcy jest dokonywanie wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). Po spełnieniu określonych warunków wpłaty mogą być niższe. Kiedy możliwe jest obniżenie wpłat na PFRON?
Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) jest celowym funduszem, który powstał w celu niesienia pomocy osobom z niepełnosprawnościami. Jego głównym zadaniem jest umożliwienie dofinansowania rehabilitacji osób niepełnosprawnych, a także realizowanie pokrewnych celów związanych z osobami, które mają orzeczony stopień niepełnosprawności, jak przykładowo zmniejszanie barier i polepszanie jakości ich życia., integracji społecznej, a także pomoc w podjęciu zatrudnienia. Fundusz prowadzi działalność zgodnie z ustawą o rehabilitacji społecznej i zawodowej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Za osobę niepełnosprawną uważana jest osoba, której stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy w sposób trwały lub okresowy utrudnia jej, ogranicza bądź uniemożliwia wypełnianie ról społecznych, szczególnie jeżeli ograniczona jest zdolność do wykonywania prazy zawodowej. Fundusz w większości pozyskuje środki finansowe na realizację założonych celów z wpłat dokonywanych przez pracodawców zatrudniających powyżej 25 pracowników, u których liczba zatrudnionych pracowników niepełnosprawnych nie przekracza 6%. Dodatkowo fundusz zasilany jest między innymi środkami pochodzącymi z samorządów i innych organizacji.
Na jakiej podstawie możliwe jest obniżenie wpłat na PFRON?
Po spełnieniu określonych warunków wpłaty na PFRON mogą zostać obniżone. Uregulowania w tym zakresie zostały zawarte w przepisach ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (ustawa rehabilitacyjna).
Obniżenie wpłat na PFRON związane z zakupem produkcji lub usług od firm zatrudniających osoby niepełnosprawne
Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy rehabilitacyjnej obowiązkowe wpłaty na Państwowy Fundusz Rehabilitacyjny Osób Niepełnosprawnych mogą ulec obniżeniu, jeżeli zostaną spełnione określone warunki w tym zakresie. Niższe kwoty wpłat dotyczą zakupu produkcji lub usług wyłączając handel, które zostały odpowiednio wytworzone lub świadczone są przez pracodawcę zatrudniającego osoby niepełnosprawne. Tak więc wpłaty mogą zostać obniżone jeżeli produkcja lub usługi zostały zakupione u pracodawcy spełniającego łącznie niżej wymienione warunki:
pracodawca zatrudnia co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy
pracodawca osiąga wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych będących osobami niepełnosprawnymi zaliczonymi do znacznego stopnia niepełnosprawności lub do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, w odniesieniu do których orzeczono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub epilepsję oraz niewidomych w wysokości co najmniej 30%.
Obniżenie wpłat na PFRON – warunki
Aby wpłaty na PFRON mogły zostać obniżone muszą zostać spełnione określone warunki:
zakup musi być udokumentowany fakturą
należności za zakup produkcji lub usługi muszą być uregulowane w terminie określonym na fakturze. W przypadku płatności dokonywanych za pośrednictwem banku za datę uregulowania należności uważa się datę obciążenia rachunku bankowego nabywcy na podstawie polecenia przelewu
kwoty obniżenia powinny być udokumentowane przez nabywcę informacją o kwocie wystawionej przez sprzedającego w terminie jaki został określony w art. 22 ust. 10 pkt 1 ustawy rehabilitacyjnej.
Sprzedający, który spełnił warunki określone w art. 22 ust. 1 ustawy rehabilitacyjnej powinien razem z fakturą przekazać nabywcy jednorazowo w danym roku informację o zasadach nabywania i korzystania z możliwości obniżenia wpłat, możliwości złożenia oświadczenia o rezygnacji z zamiaru korzystania z prawa do obniżenia wpłat, a także o możliwości odwołania oświadczenia, zgodnie z art. 22 ust. 1a ustawy rehabilitacyjnej.
Obniżenie wpłaty na PFRON – wysokość i sposób obliczania
Wpłaty na PFRON można obniżyć do wysokości 50% całkowitej wpłaty na fundusz do zapłaty, której zobowiązany jest nabywca w danym miesiącu. Kwota obniżenia, która przysługuje pracodawcy, a nie zostanie przez niego wykorzystana może być rozliczana we wpłatach na PFRON przez okres nieprzekraczający 6 miesięcy licząc od dnia uzyskania informacji o kwocie obniżenia.
Kwota obniżenia z tytułu zakupu produkcji lub usługi wytworzonej lub świadczonej przez pracodawcę zatrudniającego osoby niepełnosprawne:
jest iloczynem wskaźnika wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników sprzedającego, którzy posiadają znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności i wskaźnik udziału przychodów
nie może przekraczać wartości 50% kwoty należności za zakup produkcji lub usług od pracodawcy zatrudniającego osoby niepełnosprawne, która to kwota została określona na fakturze i jest pomniejszona o kwotę podatku VAT z uwzględnieniem korekt tej faktury.
Ustalając kwotę obniżenia wpłaty na PFRON korzysta się ze „wskaźnika wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników sprzedającego zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności”.
Art. 22 ust. 6 ustawy rehabilitacyjnej wskazuje, że:
Wskaźnik wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników sprzedającego zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności stanowi iloczyn współczynnika wynagrodzeń tych pracowników i liczby etatów odpowiadającej różnicy między rzeczywistym zatrudnieniem wszystkich pracowników niepełnosprawnych a zatrudnieniem zapewniającym osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości 6%.
Współczynnik wynagrodzeń osób niepełnosprawnych pracowników jaki uwzględniany jest przy ustalaniu wymienionego wskaźnika stanowi iloczyn najniższego wynagrodzenia pomniejszonego o należne składki na ubezpieczenia społeczne i ilorazu liczby pracowników o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy oraz liczby pracowników niepełnosprawnych ogółem w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy.
Przy obliczaniu kwoty obniżenia wpłat na PFRON pod uwagę brany jest również „wskaźnik udziału przychodów”. Pojęcie to zostało wyjaśnione w art. 22 ust. 8 ustawy rehabilitacyjnej
Wskaźnik udziału przychodów stanowi iloraz przychodu ze sprzedaży własnej produkcji lub własnej usługi, z wyłączeniem handlu, odpowiednio wytworzonej lub świadczonej w danym miesiącu na rzecz nabywcy i przychodu ogółem uzyskanego w tym miesiącu ze sprzedaży własnej produkcji lub własnej usługi, z wyłączeniem handlu.
Wyliczając kwotę obniżenia wpłat na PFRON pod uwagę bierze się wyłącznie takie czynniki jak: zatrudnienie i wynagrodzenia pracowników zatrudnionych w ramach umowy o pracę lub spółdzielczej umowy o pracę za miesiąc, w którym zostały zaliczone przychody uwzględniane przy ustalaniu wskaźnika udziału przychodów.
Stan zatrudnienia oraz wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych oblicza się uwzględniając zatrudnienie pracowników za miesiąc, który poprzedza miesiąc wystawienia faktury dokumentującej zakup.
Poziom zatrudnienia pracowników oraz wskaźniki ustala się w oparciu o wyłączenia ze stanu zatrudnienia jakie zostały określone w art. 21 ust. 5 ustawy rehabilitacyjnej.
Do liczby pracowników nie wlicza się osób niepełnosprawnych, które przebywają na urlopach bezpłatnych, a także nienależących do osób niepełnosprawnych zatrudnionych:
na podstawie umowy o pracę celem przygotowania zawodowego
przebywających na urlopie rodzicielskim
przebywających na urlopach wychowawczych
przebywających na urlopach bezpłatnych, których obowiązek udzielenia określają odrębne ustawy
nieświadczących pracy z powodu odbywania służby wojskowej lub służby zastępczej
będących uczestnikami Ochotniczych Hufców Pracy (OHP)
nieświadczących pracy w związku z uzyskaniem świadczenia rehabilitacyjnego.
Obniżenie wpłaty na PFRON – obowiązki sprzedającego produkcję lub usługi
Zgodnie z art. 22 ust. 10 ustawy rehabilitacyjnej sprzedający produkcję lub usługi, kiedy zakup uzasadnia obniżenie wpłat na PFRON ma w związku z tym określone obowiązki, jak:
zamieszczenie informacji o kwocie obniżenia zaraz po:
otrzymaniu odwołania oświadczenia o rezygnacji z zamiaru korzystania z prawa do obniżenia wpłat, jednak nie później niż do 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przypadał termin płatności za zakup oraz terminowym uregulowaniu należności
terminowe uregulowanie należności w przypadku nieotrzymania oświadczenia o rezygnacji z zamiaru korzystania z prawa do obniżenia wpłat do 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przypadał termin płatności za zakup lub w przypadku niewykonania obowiązku określonego w art. 22 ust. 1a ustawy rehabilitacyjnej, ale nie później niż do ostatniego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przypadał termin płatności za zakup
prowadzenie ewidencji wystawionych informacji o kwocie obniżenia
przekazanie do Zarządu PFRON informacji miesięcznej danych o kwocie obniżenia w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wystawił informacje.
Wzór informacji sprzedającego o kwocie obniżenia zawiera załącznik nr 1 do Rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 września 2018 roku w sprawie informacji dotyczących kwot obniżenia wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oraz ewidencji wystawionych informacji o kwocie obniżenia (symbol INF-U). W przepisach został określony również wzór informacji miesięcznej o informacjach o kwocie obniżenia przekazywanej przez sprzedającego do Zarządu PFRON (INF-1-u).
Obniżenie wpłat na PFRON – kontrola
Prezes Zarządu PFRON ma prawo do przeprowadzenia kontroli u sprzedającego lub nabywcy czy przepisy określające zasady obowiązujące przy stosowaniu obniżenia wpłat na fundusz z tytułu zakupu produkcji lub usługi u pracodawcy, który zatrudnia pracowników niepełnosprawnych i spełnia inne warunki ustawowe są realizowane w prawidłowy sposób (art. 22a ustawy rehabilitacyjnej).
Podsumowanie
Jednym z obowiązków pracodawcy jest dokonywanie wpłat na PFRON w wysokości określonej w ustawie. Po spełnieniu określonych warunków istnieje możliwość obniżenia wpłat na Fundusz PFRON. Obniżenie wiąże się z zakupem produkcji lub usługi odpowiednio wytworzonej bądź wyświadczonej przez pracodawcę zatrudniającego osoby niepełnosprawne. Dodatkowo wskaźnik pracowników ze znacznym stopniem niepełnosprawności musi wynosić minimum 30%. Aby mogło dojść do obniżenia pracodawca musi udokumentować zakup fakturą i musi w terminie uregulować należność za zakup produkcji lub usługi. Kwota obniżenia nie może przekroczyć 50% kwoty należności za zakup produkcji lub usług od pracodawcy, który zatrudnia osoby niepełnosprawne.
