Usługi ciągłe, a moment powstania przychodu

Przedsiębiorca świadczący usługi ciągłe musi prawidłowo określić moment powstania obowiązku podatkowego. Czym są tzw. usługi ciągłe? Jak dokonać prawidłowej kwalifikacji usług ciągłych na potrzeby podatku VAT?

Usługi ciągłe – definicja

W przepisach podatkowych brak jest jednoznacznej definicji usług o charakterze ciągłym. Zgodnie ze wskazaniem organów podatkowych jak i sądów administracyjnych, które orzekały w sporach dotyczących wątpliwości związanych z tematem usług ciągłych, przez usługi te należy rozumieć: 

sprzedaż o charakterze ciągłym (…) polega na świadczeniach ciągłych podatnika, obejmujących pewne stałe zachowania w czasie trwania stosunku obligacyjnego, zaspokajające interes odbiorcy tych świadczeń, poprzez ich trwały – pod względem czasowym i funkcjonalnym – charakter oraz cechujące się niemożliwością wyodrębnienia powtarzających się czynności podatnika, co jest charakterystyczne dla świadczeń ciągłych (okresowych).

– wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 kwietnia 2012 roku, sygn. akt: I FSK 935/11, w którego dalszej części można przeczytać: 

istotą świadczenia ciągłego jest pewna stałość i trwałe spełnianie świadczenia w czasie, co powoduje niemożność wyróżnienia powtarzających się odrębnych czynności stanowiących samodzielne świadczenia i w konsekwencji określenia dnia dokonania danej czynności, jako dnia spełnienia świadczenia.

Natomiast inny wyrok NSA z dnia 16 maja 2012 roku, sygn. akt II FSK 2086/10 wskazuje, że:

cechą usługi świadczonej w sposób ciągły jest to, że świadczenia w ramach tej usługi trwają dłuższy czas i tworzą funkcjonalną całość, a upływ pewnego czasu nie pozwala na uznanie usługi za wykonaną pomimo jej dalszego świadczenia.

Z kolei zgodnie z interpretacją indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej z Poznania z dnia 24 kwietnia 2014 roku o nr ILPP5/443-34/14-4/KG:

Za usługę ciągłą należy uznać każdą usługę, która wykonywana jest periodycznie i w której jednoznacznie można określić jedynie moment rozpoczęcia jej świadczenia, a moment zakończenia (definitywnego wykonania) nie jest z góry określony. W usłudze tej powinny dać się wyodrębnić okresy, po których zakończeniu następuje rozliczenie częściowego wykonania usługi (okresy rozliczeniowe). Usługa ciągła nie kończy się jednak wraz z zakończeniem tego okresu, lecz trwa nadal do momentu rozwiązania umowy.

Dobrym przykładem usług ciągłych są np.: usługi najmu, dzierżawy, leasingu, czy dostawa energii, które wykonywane są stale, bez przerwy. Zgodnie z przepisami należy przyjąć, że wszelkie usługi, które mogą być rozliczane w okresach rozliczeniowych są wszystkie te, które świadczone są stale i nieprzerwanie, tzn. w sposób ciągły. Cechy usługi ciągłej spełnia również wykonywanie w każdym miesiącu przez cały czas nieprzerwanie obsługi biurowej, podatkowo-księgowej lub prawnej, dla których ustalonym miesiącem rozliczeniowym jest np.: miesiąc kalendarzowy. 

Moment powstania obowiązku podatkowego w PIT

Aby podatnik mógł w prawidłowy sposób rozliczyć podatek dochodowy istotne jest ustalenie momentu powstania przychodu. W świetle art. 14 ust. 1c ustawy o PIT za datę powstania przychodu uważany jest dzień:

• wydania rzeczy
• zbycia prawa majątkowego
• wykonania usługi lub częściowego wykonania usługi
  ale nie później niż dzień:
  • wystawienia faktury
  • uregulowania należności.

Powyższą zasadę stosuje się w odniesieniu do większości przychodów uzyskiwanych w firmie. 
W celu ułatwienia podatnikom prawidłowego określenia momentu wykonania usługi ciągłej, do ustawy o PIT został wprowadzony przepis, który reguluje w sposób jednoznaczny moment powstania przychodu. 

Do usług mających charakter ciągły zastosowanie ma art. 14 ust. 1e ustawy o PIT. Zgodnie z nim jeżeli strony ustalą, że dana usługa będzie rozliczana w okresach rozliczeniowych, to za datę powstania przychodu należy uznać ostatni dzień okresu rozliczeniowego jaki został podany w umowie lub na fakturze z zastrzeżeniem, że nie może to być rzadziej niż raz w roku. 
W związku z powyższym jeżeli usługi ciągłe będą świadczone w okresach rozliczeniowych miesięcznych, to obowiązek podatkowy powstanie w ostatnim dniu każdego miesiąca, a w przypadku rozliczenia kwartalnego, na koniec kwartału, jednak nie później niż na koniec danego roku podatkowego. 

W związku z tym, że nie ma możliwości jednoznacznego określenia momentu wykonania usług ciągłych, to występują też trudności z prawidłowym ustaleniem momentu powstania przychodu, dlatego też za moment wykonania usługi należy przyjąć zakończenie okresu, po którym nastąpi częściowe jej rozliczenie. 
Przy usługach ciągłych nie ma znaczenia data otrzymania zapłaty, ani data wystawienia faktury. Liczy się tylko wybrany okres rozliczeniowy. 


PRZYKŁAD
Podatnik zawarł umowę z klientem na świadczenie usług księgowych. Usługi będą rozliczane w miesięcznych okresach rozliczeniowych. Faktura za usługę za dany miesiąc zostanie wystawiona do 5 dnia następnego miesiąca z terminem płatności do 15 dnia następnego miesiąca. 
W tym przypadku przychód z tytułu wykonania usług za każdy raz powstanie na koniec każdego miesiąca i bez znaczenia jest data zapłaty oraz wystawienia faktury.

Data publikacji: 2021-08-10, autor: FakturaXL